ABD Dışişleri Bakanlığı, Kahire ve Washington’un Gazze ateşkes anlaşması üzerinde yakından çalıştığı bir dönemde Mısır’a 1.3 milyar dolarlık askeri yardımı koşulsuz olarak serbest bıraktığını açıkladı.
Bu açıklama, Washington’un Gazze’deki savaşı sona erdirmek için İsrail ve Hamas arasında yürütülen başarısız ateşkes görüşmelerinde Kahire’ye büyük ölçüde güvendiği bir dönemde yapıldı.
ABD’nin Mısır’a tahsis ettiği 1.3 milyar dolarlık dış askeri finansmanın 320 milyon dolarlık kısmı, son yıllarda koşullara bağlı olarak serbest bırakıldı. Geçtiğimiz yıl ABD, bu yardımların bir kısmını, Mısır’ın insan haklarına saygı konusunda ilerleme kaydetmesi şartına bağlamıştı. Mısır lideri Abdülfettah El Sisi, muhalefeti bastırmakla suçlanıyor.
Ancak bu yıl, Dışişleri Bakanlığı Mısır’ın insan hakları alanında belirli ilerlemeler kaydettiğini belirtti. Aynı zamanda, Kahire’nin Gazze’deki savaşta İsrail ve Hamas arasındaki arabuluculuk rolüne de vurgu yapıldı. Bir Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Bu karar, Mısır’ın bölgesel barış ve ABD’nin ulusal güvenlik öncelikleri, özellikle Gazze için bir ateşkes anlaşmasının sağlanması konusundaki özel katkıları açısından önemlidir” dedi.
ABD, Mısır ve Katar, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e düzenlediği saldırıdan bu yana Gazze’de yürütülen müzakerelerin taraflarıdır. Müzakerelerin temel amacı, Hamas’ın elinde tuttuğu rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail’in askeri operasyonlarının durdurulmasıdır.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü ayrıca, Mısır’ın Sudan’da 16 aydan fazla süren iç savaşta ateşkes sağlanması için gösterdiği çabaları da övdü. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, bütçe tahsisini ABD yasaları uyarınca Kongre’ye gönderdiği bir notla duyurdu.
Washington, Mısır’ın insan hakları sicilini düzenli olarak eleştiriyor ve yıllık askeri yardımların bir kısmını bu duruma bağlıyor. Geçtiğimiz yıl, Washington insan hakları endişeleri nedeniyle yaklaşık 95 milyon dolarlık yardımı askıya almıştı. Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, 2022’den bu yana “ulusal diyaloğu” yeniden başlattı ve yüzlerce siyasi mahkumu serbest bıraktı. Ancak insan hakları aktivistleri, aynı dönemde üç katı kadar kişinin tutuklandığını belirtiyor.
Mısır’da halen on binlerce siyasi tutuklu bulunuyor ve STK’lar, bu tutukluların çoğunun ağır koşullarda yaşadığını raporluyor. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Mısır’ın koşulları yerine getirdiğini onaylayan ABD, Mısırlıların insan hakları konusunda attığı adımları kabul etmektedir” dedi. Sözcü, yargı reformlarına ilişkin yasa taslağı ve Eylül 2023’ten bu yana 950’den fazla siyasi mahkûmun serbest bırakılmasını örnek gösterdi.
Ekim 2021’de, Biden yönetimi insan hakları ihlalleri nedeniyle Mısır’a 130 milyon dolarlık askeri yardımı engellemişti. Ancak Şubat 2022’de ABD, 2.5 milyar dolarlık dev bir silah satışını onayladıktan sonra insan hakları endişeleri nedeniyle Mısır’a yapılan 130 milyon dolarlık yardımı iptal etti.
Aynı yılın Ocak ayında, ABD Dışişleri Bakanlığı Mısır’a 2.5 milyar dolar değerinde C-130J Super Hercules nakliye uçağı ve hava savunma radar sistemlerinin potansiyel satışını da onayladı. ABD Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı, henüz kesinleşmemiş olan bu satışın, 12 adet C-130J-30 Super Hercules uçağı ve ilgili ekipmanların yanı sıra üç adet SPS-48 kara tabanlı radar sistemi ve 355 milyon dolar değerinde ekipman ve hizmetleri içerdiğini belirtti.
