Birleşik Krallık, ilk askeri casus uydusunu uzaya gönderdi. Tyche olarak bilinen bu uydu, 2031 yılına kadar gelecekteki yer sistemleriyle entegre olarak çalışacak çok uydulu bir İstihbarat, Gözetleme ve Keşif (ISR) takımyıldızı oluşturmayı hedefleyen, 968 milyon sterlin (1,2 milyar dolar) değerindeki ISTARI programının ilk adımı olarak fırlatıldı.
Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Tyche’nin doğal afet gözetimi, çevresel izleme ve iklim değişikliği etkilerinin takibine de katkıda bulunacağı belirtildi.
Tyche, Transporter 11 görevinin bir parçası olarak Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden, yeniden kullanılabilir SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatıldı. SpaceX, Cumartesi günü eski adı Twitter olan X’te yaptığı paylaşımda, Falcon 9’un “375. görevinde 116 uzay aracını yörüngeye fırlattığını” duyurdu.
Londra, Tyche’den “ilk sinyallerin” kalkıştan birkaç saat sonra alındığını ve başarılı fırlatmayı doğruladığını belirtti.
Tyche, 2029 yılına kadar Alçak Dünya Yörüngesi’nde (LEO) çalışacak ve ardından 127 milyon sterlinlik (164 milyon dolar) MINERVA teknoloji ve yenilik programına ait diğer üç Birleşik Krallık araştırma ve geliştirme uydusu (Juno 2026’da Oberon ve Titania 2025’te ) devreye girecek.
Şu anda Savunma Bilim ve Teknoloji Laboratuarı (Dstl) tarafından geliştirilmekte olan Titania, alçak Dünya yörüngesinde (LEO) doğrudan Dünya’ya serbest uzay optik iletişiminin (FSOC) askeri faydasını araştırırken, Oberon’un üç sentetik açıklıklı radar (SAR) uydusundan oluşan bir küme ve Juno’nun tek bir yüksek çözünürlüklü elektro-optik uydudan oluşması bekleniyor. Juno’nun ayrıca yörüngede uzay alanı farkındalığı (SDA) yürütmenin faydasını göstermesi bekleniyor.
Dünya’ya Serbest Uzay Optik İletişimi (Free-Space Optical Communication – FSOC), verilerin ışık dalgaları aracılığıyla, kablosuz olarak Dünya ile uzay arasında aktarılması yöntemidir. Bu teknoloji, geleneksel radyo frekansları yerine lazer ışınları kullanarak veri iletimi gerçekleştirir. FSOC, optik fiber kablolara benzer şekilde, yüksek hızlı veri iletimi sağlama kapasitesine sahiptir, ancak kablo gerektirmez. Bu, özellikle uzayda iletişim sağlamak için çok etkili bir yöntemdir.
Üç sentetik açıklıklı radar (SAR) uydusu, yörüngede bulunan ve radar sinyalleri kullanarak Dünya yüzeyinin yüksek çözünürlüklü görüntülerini elde eden uydulardır. Sentetik açıklıklı radar, özellikle bulutların veya karanlığın engel oluşturduğu durumlarda dahi görüntü elde edebildiği için, geleneksel optik kameralarla kıyaslandığında önemli avantajlar sunar.
Uzay Alanı Farkındalığı (Space Domain Awareness – SDA), uzayda bulunan nesnelerin, uyduların, ve olası tehditlerin izlenmesi ve analizi sürecini ifade eder. Bu kavram, özellikle askeri ve sivil uzay operasyonlarının güvenliğini sağlamak için kritik öneme sahiptir. SDA, uzaydaki nesnelerin konumlarını, hareketlerini, olası çarpışma risklerini ve diğer uzay faaliyetlerini sürekli olarak izlemeyi ve bu verilerle stratejik kararlar almayı içerir.
MINERVA’dan elde edilen sonuçlar ve bulgular, ISTARI’nin uzun vadeli gelişimini şekillendirecektir.
Londra, Tyche’nin tasarım ve yapım aşamasının ilk olarak 2022’de duyurulduğunu belirtti. Uzmanlar, yeni uydunun Birleşik Krallık Uzay Komutanlığı’nın uzay tabanlı istihbarat sağlamak için ihtiyaç duyduğu işlem gücü, radyo frekansları ve görüntüleme yeteneklerinin belirlenmesinde kritik bir ilk adım olduğunu vurguladı.
Bir çamaşır makinesi büyüklüğündeki 150 kilogramlık Tyche uydusu, Birleşik Krallık’ın askeri tedarik kolu olan Defence Equipment and Support (DE&S) tarafından verilen 22 milyon sterlinlik (28 milyon dolar) bir sözleşme kapsamında Surrey Satellites Technology Limited tarafından üretildi.
ISTARI’den ayrı olarak, Birleşik Krallık, şu anda hizmette olan Skynet 5 askeri uydu takımyıldızını daha modern Skynet 6 sistemine yükseltmek için yatırım yapmaktadır.
Airbus firması, 2025 yılında fırlatılması planlanan ve üreticinin Eurostar Neo telekomünikasyon uydu platformuna dayanan gelecekteki askeri iletişim uydusu Skynet 6A için 500 milyon sterlinden (610 milyon dolar) fazla değerde bir sözleşme kazanmıştır.
