Lübnan Sağlık Bakanı Firass Abiad, Al Jazeera’ye verdiği röportajda, Salı günü gerçekleşen çağrı cihazı patlamalarında aralarında 8 yaşında bir kız çocuğunun da bulunduğu en az 9 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Abiad, patlamalarda yaklaşık 2.800 kişinin de yaralandığını belirtti.
Reuters’a konuşan bir güvenlik kaynağı, Lübnanlı silahlı grup Hizbullah’ın yüzlerce üyesinin, Salı günü haberleşme için kullandıkları çağrı cihazlarının patlaması sonucu ağır yaralandığını bildirdi. Yaralananlar arasında savaşçılar ve sağlık görevlileri de bulunuyor.
İsminin açıklanmasını istemeyen bir Hizbullah yetkilisi, bu patlamaların İsrail ile yaklaşık bir yıldır süren çatışmalar sırasında grubun yaşadığı “en büyük güvenlik ihlali” olduğunu belirtti.
Bir Reuters muhabiri, olay sonrası başkent Beyrut’un güney banliyölerinde panik yaşandığını ve ambulansların bölgeye hızla intikal ettiğini aktardı. Bölge sakinleri, ilk patlamaların ardından 30 dakika boyunca artçı patlamaların devam ettiğini söyledi. Yaralıların aileleri ve yakınları, binaların girişlerinde toplanarak sevdiklerinin durumunu kontrol etmeye çalıştı.
Güvenlik kaynakları, çoğu Hizbullah militanı olan yaralılar arasında İran’ın Lübnan Büyükelçisi Mojtaba Amani de bulunduğunu bildirdi. İran Büyükelçiliği, Amani’nin yaralarının yüzeysel olduğunu ve sağlık durumunun iyi olduğunu açıkladı.
Bu patlamalar, İsrail güvenlik servisi Shin Bet’in, Hizbullah’ın İsrailli eski bir güvenlik yetkilisine uzaktan kumandalı bomba ile suikast planını engellediğini duyurmasından kısa bir süre sonra gerçekleşti.
Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, Beyrut’un güneyindeki Dahieh banliyösünde kanlar içinde yatan insanlar ile yanmış ve parçalanmış çağrı cihazları görülüyor. Beyrut’ta, saldırıdan saatler sonra bile ambulans sirenlerinin sesi şehirde yankılandı.
Hizbullah Milletvekili Ali Ammar’ın Oğlu Hayatını Kaybetti
Lübnan hükümetine göre, Salı günü Hizbullah’a ait taşınabilir iletişim cihazlarının neredeyse eş zamanlı patlaması sonucu en az sekiz kişi hayatını kaybetti. AFP haber ajansının bildirdiğine göre, ölenler arasında birçok Hizbullah üyesi ve Lübnan parlamentosundaki iki Hizbullah milletvekilinin oğulları da yer alıyor. Ölenlerden biri de Hizbullah’ın önde gelen milletvekillerinden Ali Ammar’ın oğlu Mehdi idi.
Ali Ammar, oğlunun ölümünden sonra Associated Press (AP) haber ajansına konuştu ve şunları söyledi: “Bu, İsrail’in Lübnan’a yönelik yeni bir saldırısıdır. Direniş, uygun şekilde ve uygun zamanda misilleme yapacaktır.”
AFP’ye konuşan aile ve Hizbullah’a yakın bir kaynağa göre, Lübnan’ın doğusunda bir milis üyesinin 10 yaşındaki kızı da babasının yanında dururken çağrı cihazının patlaması sonucu hayatını kaybetti.
Hizbullah kısa süre önce yeni çağrı cihazları aldı
Patlatılan cihazların, taşınabilir çağrı cihazları olduğu ve “çağrı cihazı” olarak da bilindiği söyleniyor. Lübnan sınırında tansiyonun arttığı bir dönemde gerçekleştirilen bu saldırının, uzaktan kumandalı ve sofistike bir operasyon olduğu anlaşılıyor. Arap haber kanalları, saldırının “en son teknoloji kullanılarak” gerçekleştirildiğini bildirdi. Hizbullah bağlantılı televizyon kanalı Al Mayadeen’e göre, Lübnan Sağlık Bakanlığı güvenlik gerekçesiyle vatandaşlardan cihazları atmalarını istemişti.
Wall Street Journal, patlatılan çağrı cihazlarının Hizbullah’a yeni ulaşan bir teslimattan geldiğini bildirdi. Gazete, ismi açıklanmayan bir Hizbullah yetkilisine dayandırdığı haberinde, yüzlerce savaşçının bu tür cihazlara sahip olduğunu belirtti. Yetkili, cihazların aşırı ısınmasına ve patlamasına neden olan kötü amaçlı yazılımlarla donatıldığından şüpheleniyor.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Defence Priorities‘den eski CIA analisti Mike Dimino, yaraların görüntülerine dayanarak, aşırı ısınmış bir bataryadan ziyade cihazlara yerleştirilmiş “çok küçük bir patlayıcının” bu duruma neden olduğunu açıkladı. Dimino, online platform X’te yaptığı açıklamada, “Bu klasik bir sabotaj operasyonuydu,” diyerek, böyle bir operasyonun planlanmasının ‘aylar, hatta yıllar’ alabileceğini de sözlerine ekledi.
Hizbullah Ağır Kayıplar Verdi
Patlamalar, Lübnan’ın güneyi ve Şii hareketinin kalesi olan Beyrut’un güney banliyölerinde meydana geldi. Bir Reuters muhabiri, Beyrut’un güneyinde ağır yaralanmış on Hizbullah üyesi gördüğünü bildirdi. Olay yerinden yapılan canlı yayında birkaç yaralının yerde yattığı görüldü.
AP haber ajansına göre, Suriye’de de benzer patlamalar yaşandı. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, başkent Şam yakınlarında patlayan iletişim cihazları nedeniyle çok sayıda Hizbullah üyesinin yaralandığını doğruladı. Suriyeli güvenlik kaynaklarına göre, çağrı cihazlarından biri Şam’da bir araçta patladı.
İsrail Medyası Lübnan’daki Patlamaları Son Dakika Olarak Duyurdu
İsrail medyası da olayı son dakika haberleriyle duyurdu. Jerusalem Post ve Israel HaYom, “Beyrut’ta Hizbullah’ın kalesinde meydana gelen patlamanın ardından çok sayıda yaralı var” başlığıyla haberi paylaştı. Sol-liberal İsrail gazetesi Haaretz’in canlı yayınında, Başbakan Benjamin Netanyahu’nun yakın bir danışmanının, Lübnan’daki patlamaların arkasında İsrail’in olabileceğini ima ettiği bildirildi. İsrail ordusu ise komşu ülkede meydana gelen patlamalarla ilgili henüz bir açıklama yapmadı.
Hizbullah, Çağrı Cihazı Patlamalarından İsrail’i Sorumlu Tutuyor
Hizbullah, Lübnan’da meydana gelen ölümcül patlamalardan İsrail’i sorumlu tuttu ve intikam yemini etti. Salı akşamı yapılan açıklamada, “Sivillerin etkilendiği ve birçok insanın yaralandığı bu canice saldırıdan tamamen İsrail düşmanını sorumlu tutuyoruz,” denildi. Hizbullah, bu saldırının karşılıksız kalmayacağını ve İsrail’in “adil bir cezayla” karşılaşacağını vurguladı.
İsrail ordusu ise Hizbullah’ın iddialarıyla ilgili yorum yapmaktan kaçındı.
Lübnan, Patlamaları “İsrail Saldırganlığı” Olarak Kınadı
Lübnan hükümeti, Salı günü gerçekleşen patlamalar için İsrail’i suçlayarak saldırıyı “suç teşkil eden bir İsrail saldırısı” olarak nitelendirdi. Başbakan Necip Mikati, kabine toplantısında bu olayın “Lübnan egemenliğine ciddi bir ihlal” olduğunu söyledi. Enformasyon Bakanı Ziad Makary ise hükümetin, Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplumla temasa geçtiğini ve İsrail’in bu suçtan sorumlu tutulmasını talep ettiklerini açıkladı. İsrail ordusu, olaylarla ilgili herhangi bir yorum yapmadı.
BM’den Orta Doğu Uyarısı: İsrail ve Hizbullah Gerilimi Tırmanabilir
Birleşmiş Milletler (BM), İsrail ve Hizbullah arasındaki gerilimin artabileceği konusunda uyarıda bulundu. BM Sözcüsü Stéphane Dujarric, New York’ta yaptığı açıklamada, “Bu gelişmeler, özellikle son derece istikrarsız bir ortamda gerçekleştiği göz önüne alındığında, endişe vericidir” dedi. BM’nin durumu izlediğini belirten Dujarric, “Lübnan’da ve bölgede tırmanma riskini yeterince vurgulayamıyoruz” diye ekledi.
Washington’dan gelen bilgilere göre, ABD, Lübnan’daki çağrı cihazlarının patlatılması konusunda önceden bilgilendirilmedi ve olaya müdahil olmadı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, “ABD’nin bu olaya dâhil olmadığını ve önceden bilgi sahibi olmadığını söyleyebilirim” dedi ve ekledi: “Şu anda bilgi topluyoruz.”
ABD, aynı zamanda İran’a mevcut gerilimi daha da tırmandıracak herhangi bir adım atmaması yönünde çağrıda bulundu. Miller, “İran’ı bu olayı daha fazla istikrarsızlık yaratmak için kullanmamaya çağırıyoruz” dedi. İran, Gazze savaşının başlamasından bu yana İsrail’e yönelik saldırıları artıran ve Lübnan’daki Hizbullah’ı destekleyen bir güç olarak öne çıkıyor. Son dönemde, İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmaların açık bir savaşa dönüşme ihtimaline dair endişeler artmaktadır.
İsrail kaynaklı haberlere göre, Salı günü Lübnan’ın güneyindeki bir kasabaya düzenlenen saldırıda üç Hizbullah savaşçısı öldürüldü. İsrail iç istihbarat servisi Shin Bet, aynı gün Hizbullah’ın eski bir üst düzey İsrail güvenlik yetkilisine yönelik bombalı saldırı planını engellediğini duyurdu. Patlayıcı cihazın, bir kamera ve cep telefonuna bağlı uzaktan kumandalı bir düzenekle donatıldığı belirtildi. Bu durum, bombanın Hizbullah tarafından Lübnan’dan patlatılmış olabileceğine işaret ediyor.
Tayvanlı Şirketten Hizbullah İddialarına Yalanlama
Lübnan’da patlayan ve Hizbullah üyelerinin ölümüne yol açan çağrı cihazlarının Tayvanlı bir şirket tarafından ihraç edildiği iddialarını, söz konusu şirket Çarşamba günü yalanladı. Tayvanlı firma, cihazların kendi markasını lisanslayan bir başka şirket tarafından üretildiğini belirtti.
Hizbullah’ın patlayıcı cihazları sipariş ettiği iddia edilen Gold Apollo şirketi, bu cihazların kendileri tarafından üretilmediğini vurguladı. Gold Apollo’nun Yönetim Kurulu Başkanı Hsu Ching-kuang, Salı günü Lübnan’da patlayan çağrı cihazlarının şirketin üretimi olmadığını basına açıkladı.
Hsu, patlamayla ilişkilendirilen cihazların, üç yıl önce Gold Apollo’nun ürünlerini belirli bölgelerde dağıtmak için acente olan bir yabancı şirket tarafından üretildiğini ifade etti. Hsu, “BAC Şirketi” olarak adlandırdığı bu yabancı firmanın, iki yıldan kısa bir süre önce Gold Apollo’nun markasını kullanmaya devam ederken cihazları kendi üretmeye başladığını belirtti.
Hsu ayrıca, BAC’ın neden kendi çağrı cihazlarını üretmek istediğini sorduğunda, firmanın “kendi mühendislerinin olduğunu” söylediğini de aktardı. BAC’ın ürettiği cihazların daha az kullanışlı ve kötü göründüğünü düşündüğünü de sözlerine ekledi.
