Personel ve teçhizat taşıyan iki Mısır askeri uçağı, Salı günü Mogadişu’daki Aden Adde Uluslararası Havaalanı’na inerek, Somali ile Mısır arasında kısa süre önce imzalanan Savunma ve Güvenlik İşbirliği Anlaşması’nın ilk adımlarını attı.
C-130 uçaklarının gelişi, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mohamud ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El-Sisi’nin iki hafta önce Kahire’de gerçekleştirdiği yüksek profilli toplantının ardından geldi. Bu toplantıda, iki lider ikili ilişkileri güçlendirmek ve bölgesel güvenlik işbirliğini artırmak amacıyla bir savunma anlaşmasını resmileştirdi.
Mısır’ın askeri desteği, Afrika Boynuzu’nda, özellikle Etiyopya’nın da dahil olduğu gerginliklerin arttığı bir dönemde sağlandı. Somali ile Mısır arasındaki anlaşma, özellikle Mavi Nil üzerindeki Büyük Etiyopya Rönesans Barajı (GERD) konusunda Etiyopya ile devam eden rekabet nedeniyle Kahire’nin bölgedeki etkisini artırma stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.
Büyük Rönesans Barajı (GERD), Etiyopya’nın Mavi Nil üzerinde inşa ettiği ve Afrika’nın en büyük hidroelektrik projesi olan bir barajdır. Bu proje, Mısır ve Sudan ile Etiyopya arasında uzun süredir devam eden bir anlaşmazlığa neden olmaktadır. Mısır, barajın dolum sürecinin ve işletilmesinin, ülkenin su güvenliğini tehlikeye atabileceğinden endişe ederken, Etiyopya barajın kendi ekonomik kalkınması için hayati önemde olduğunu savunmaktadır. Sudan da benzer kaygılara sahip olmasına rağmen barajın potansiyel faydalarını da dikkate almaktadır. Bu konuda yıllardır süren müzakereler sonuçsuz kalmış, uluslararası arabuluculuk çabalarına rağmen taraflar arasında bir uzlaşı sağlanamamıştır. Anlaşmazlık, bölgesel gerilimleri artırmaya devam etmektedir.
Bu yılın başlarında, Etiyopya, Somali’nin kendi topraklarının bir parçası olarak gördüğü ve kendi kendini bağımsız ilan eden Somaliland ile tartışmalı bir Mutabakat Zaptı imzaladı. Somaliland kıyılarının 20 kilometrelik bir bölümünün Etiyopya’ya 50 yıllığına kiralanmasını içeren bu anlaşma, iki ülke arasındaki ilişkileri daha da gerginleştirdi.
Konuyla ilgili bir diğer gelişme olarak, Mısır ve Cibuti, Somali’de Aralık 2024’e kadar mevcut gücün yerini alacak yeni bir Afrika Birliği barışı koruma misyonunu destekleme teklifinde bulundu.
Ayrıntıları henüz kesinleşmemiş olan ATMIS sonrası gücün, 1 Ocak 2025’te operasyonlara başlaması ve Somalili sivilleri El-Şebab saldırılarından korumaya odaklanması bekleniyor.
AUSSOM, Afrika Birliği Somali Misyonu (African Union Somalia Mission) Somali’de güvenliği ve istikrarı sağlamak amacıyla Afrika Birliği tarafından yürütülen bir misyon olarak planlanmaktadır. Bu misyon, ATMIS’in (Afrika Birliği Geçiş Misyonu) 2025’te sona ermesinin ardından devreye girecek ve Somali’deki güvenlik ve barış çabalarını desteklemeye devam edecektir.
