NATO’nun en büyük tatbikatlarından birisi olan yaklaşık 50 bin personelin katıldığı Trident Juncture-2018 #TridentJuncture tatbikatı Norveç’te tamamlandı.
Trident Juncture-2018 #TridentJuncture. tatbikatı, Rusya Federasyonu’nun Sovyet döneminden bu yana düzenlenen en büyük askeri tatbikatı olan Vosktok-2018’e bir cevap niteliği taşıyor. 7 kasım’a kadar süren tatbikata 50 bin personel, 70’ten fazla savaş gemisi, 10 bin paletli/zırhlı araç ve 150’yi aşkın savaş uçağı katıldı.
Tatbikat, Norveç’in kara suları ve hava sahasında icra edildi, bunun yanında İzlanda, İsveç ve Finlandiya hava sahasında NATO’nun madde 5 kapsamında kollektif savunma tatbikatları gerçekleştirdi. Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’nin tatbikata büyük bir güç ile katılımı müttefikler arasındaki transatlantik bağın önemli bir göstergesi oldu.
Tatbikata katılan birlikler Hollanda, Almanya, Danimarka ve İsveç üzerinden Norveç’e intikal etti. Askeri personel, araç ve ekipmanları Avrupa ülkeleri arasında ne kadar verimli hareket edebilecekleri test edilmiş oldu..Ayrıca ağır askeri hareketliliğin gümrük ve sınırlardaki alt yapının başa çıkma yeteneği görülmüş oldu.
İngiliz ordu birlikleri kuzey Avrupa’ya doğru ilerlerken, Alman ordusuda kuzey Almanya’daki Emden’den Norveç’in kuzeyine Leopard tanklarını ve diğer askeri araçları feribot ile geçirdi.
Tatbikatın Ekim ve Kasım aylarında, Kuzey Avrupa’nın zorlu iklim koşullarında icra edilmesi, ittifakın kabiliyetlerinin test edilmesine imkan sağlamış oldu.
TÜRKİYE TATBİKATA GEMİ VE UÇAK GÖNDERİYOR
NATO üyesi Türkiye’de tatbikata NATO 2.Daimi Deniz Grubunda (SNMG-2) bulunan TCG Oruç Reis fırkateyni ve 3 adet F-16 uçağı ile katıldı. Deniz Görev grubu Kanada Donanmasından HMCS Ville Quebec, Hollanda’dan HNLMS De Ruyteri ve İspanya’dan ESPS Cristobal Colon ve sonradan gruba katılan ESPS Cantabria gemilerinden oluşuyor.
Türk Hava Kuvvetleri 3 adet F-16 savaş uçağı ve 32 karargâh subayı ile tatbikata katıldı. NATO tarafından yayınlanan hava gücü araçları tablosunda F-16 savaş uçaklarıda gösterildi.
Hava gücü araçları tablosu
NATO GENEL SEKRETERİ ABD UÇAK GEMİSİNİ ZİYARET ETTİ
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Avrupa Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Curtis Micheal Scaparrotti, Kuzey Denizinde seyreden uçak gemisi USS Harry S. Truman’ı (CVN-75) ziyaret etti.
USS Truman ekibine hizmetlerinden ötürü teşekkür eden Stoltenberg, geminin caydırıdılık sağladığını deniz hatlarının açık kalmasına yardımcı olduğunu söyledi.
Stoltenberg, 1987’den bu yana ilk defa Norveç sularına gelen USS Truman ve 8. taarruz grubunun, Trident Juncture-2018 tatbikatında müttefik dayanışmasına dair açık bir mesaj göndereceğini belirtti.
Bir Amerikan uçak gemisi en son 1991’in eylül ayında Arktik bölgedeki Norveç Denizi’ne girmişti. O zaman USS America (LHA-6) adlı uçak gemisi North Star tatbikatına katılmıştı.
Uzmanlar USS Harry S. Truman’ı uçak gemisi ve görev grubunun tatbikata katılmış olmasını sürpriz olarak değerlendirirken, NATO’nun son yıllardaki en büyük tatbikatında, hem de Rusya Federasyonu’nun yanı başında yapılmasını dikkat çekiyor.
NATO KUZEY VE DOĞU KANADINA ODAKLANIYOR
İttifakın kuzey kanadı Soğuk Savaş sonrası dönemde #NATO ‘nun dikkatini pek çekmedi.Son yirmi yıldır operasyonel ve egzersiz planlamasının ana odak noktası Ortadoğu, Orta Asya veya İttifak’ın güney kanadı oldu. Avrupa’nın kuzeyinde geleneksel tehdit olan Rusya’da ekonomik zorluklar, ordusunu modernizasyon süreci, stratejisindeki değişimler, iddialı ve saldırgan hareketleri Avrupa ve Kuzey Atlantik’te endişelere sebep oldu. Bu sebeple kuzey stratejisini yeniden gözden geçirerek ittifak kuzey kanadına daha da odaklanmaya başladı.
Soğuk savaş sonrasında kuzey kanadı pek boş bırakmayan #NATO, son yıllarda Norveç’te Arctic Challenge, Cold Response ve Dynamic Mongoose gibi az sayıda NATO tatbikatı yaptı. İzlanda’da #NATO hava güvenliği misyonu kapsamında küçük NATO tatbikatları icra edildi. Trident Juncture 18 tatbikatı soğuk savaşın sona ermesinden bu yana ittifakın yürüttüğü en büyük tatbikat oldu.
RUSYA’NIN MAVİ DONANMASI VE DENİZALTILARI CİDDİ TEHTİD
Dünya’daki siyasi ve askeri gelişmeler eklendiğinde NATO’nun askeri planlamacıları “en kötü senaryo hazır olma” amacıyla Rusya’nın askeri kabiliyetine karşı caydırıcılık, karşı koyma ve gerekirse savunma yeteneklerini yeniden gözden geçiriyor.Özellikle Rusya’nın mavi donanmasını modernize etmesi ve denizaltı kabiliyetini önemli derecede arttırması NATO’yu endişelendiriyor.
Geçen yaz ABD ve 13 NATO müttefikinin savunma bakanları, insansız denizcilik sistemlerinin geliştirilmesi ve inşası konusunda yakın işbirliği içinde çalışacaklarını açıklamıştı. Özellikle insansız sistemlerin kullanılması Denizaltıların tespitinde ve denizlerin kontrolünde büyük katkı yapması bekleniyor.
Denizaltı tehditi NATO, İzlanda, Norveç, İsveç, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’ni bölgede denizaltı karşıtı savaş yeteneklerini artırmasına ve yeni tehdide haklı olarak odaklandırmaktadır. Hatta NATO üyesi olmayan İsveç bile bu tehdit sebebiyle Trident Juncture 18 tatbikatına katıldı. Geçtiğimiz Haziran ayında denizcilik kampı yakınlarında 3 genç kimliği belirsiz bir denizaltıyı 20 dakika boyunca izlemeleri ve fotoğraf çekmeleri ülke basınında yer almıştı.İsveç askeri uzmanları küçük bir denizaltının karasularını girdiğini kabul etmiş fakat milliyeti konusunda açıklama yapmamıştı. Bu olayın arıdından İsveç ordusu büyük bir denizaltı avı başlatmıştı.
NATO üyesi olmayan iki kuzey ülkesi Finlandiya ve İsveç’in Trident Juncture 18 tatbikatına katılmış olması ülkelerin stratejik düşüncesinde derin bir değişiklik olduğunu gösteriyor. Finlandiya ve İsveç üslerde ittifak savaş uçaklarını konuşandıracak ve bazı manevralara ev sahipliği yapacak. Özellikle İsveç NATO ittifakına hep uzak durmuş bir ülke olarak biliniyor.
Norveç diğer İskandinav ülkelerinden farklı olarak bir NATO üyesidir. Ülke 2017’den itibaren ABD deniz unsurlarına topraklarına açtı. ABD’den son derece gelişmiş silahlar almaya başladı.En son ABD yapımı F-35 savaş uçakları satın aldı.Norveç’in tatbikata ev sahipliği yapacak olması NATO’da daha etkili bir rol üstlenme konusundaki kararlılığını göstermektedir.Norveç hem ittifak hem de Rusya için büyük stratejik öneme sahip bir alanda askeri dengeyi önemli ölçüde değiştiriyor. Norveç’in NATO tatbikatlarına katılımı, küçük bir ülkenin daha büyük bir komşuyu caydırmak için daha güçlü müttefiklerden yardım çağırabileceğini göstermektedir.
RUSYA’NIN FALİYETLERİ ‘SALDIRGAN EYLEM’ OLARAK GÖRÜLÜYOR
Geçen Eylül ayında Rusya’nın doğu sınırları boyunca ‘Sovyetler Birliği’ döneminde 1981 yılında yapılan ‘Zapad-81’ tatbikatından sonra Rusya’nın gerçekleştirdiği en büyük tatbikatı ‘Vostok-2018’ gerçekleştirildi. Rus silahlı kuvvetleri, farklı birliklerin koordineli çalışabileceğini bu tatbikatta gösterdi.Ayrıca Çin’in askeri birliklerinin tatbikata katılması iki süper gücün stratejik ilişki geliştirebileceğini gösterdi.
Doğu cephesinde Rusya’nın faliyetleri NATO tarafından “saldırgan eylemler” olarak görülmektedir. Rusya’nın Kırım’ı yasadışı ilhak etmesi, NATO hava sahasını ihlal etmesi, nükleer silah kullanımında sorumsuz söylemlere girişmesi, Avro-Atlantik’in seçimlerine ve egemenliğine müdahale eden ve böylece güvenlik ve istikrarı tehdit eden, uluslararası silahsızlanma anlaşmalarını ihlal eden, Gürcistan’a ait bölgelerin bölünmesini destekleyen saldırgan askeri tutumuyla İttifak’ın güvenliğini ciddi bir şekilde tehdit etmektedir. Olası bir kriz durumunda NATO kuvvetleri geniş bir bölgede savaşmak zorunda kalacaktır.
Bu noktada Trident Juncture 18 ve benzeri tatbikatlar son derece önemlidir. Tatbikatların başarılı bir şekilde icra edilmesi, müttefik ülkelerin kriz bölgelerine düşman faliyetlerine karşı koyma yeteneklerini geliştirecektir. Savaş egzersizleri NATO’yu sınırlayan etkenleri ortaya çıkması, ittifakın askeri komuta yapısının daha iyi işlemesi için iyi bir gösterge olacaktır.
Geçtiğimiz aylarda Brüksel’de gerçekleştirilen NATO zirvesinde Rusya tehditine karşı asker kanadın hazırladığı 30 günde 30 tabur, 30 savaş gemisi ve 30 hava filosunun Doğu Avrupaya intikal ettirme operasyonu olan Dört 30 planı (Çok Yüksek Hazırlık Seviyeli Müşterek Görev Kuvveti – VJTF ) zirvede siyasi kanadın onayını almıştı.
Kaynak: NATO, Ajanslar, Germany NATO, British Army, Euro news,
