Reuters haber ajansı ABD’nin Türkiye’ye F-35 savaş uçakları projesiyle bağlantılı ekipman sevkiyatını durdurduğunu bildirdi. Bu, Ankara’nın Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasına karşılık olarak ABD’den gelen ilk somut hamle olma özelliğini taşıyor.
Reuters’ın konuyla ilgili bilgisi olan iki kaynağa dayandırdığı özel haberine göre, Amerikalı yetkililer Türk mevkidaşlarına Ankara’nın F-35 savaş uçaklarının teslimine hazırlık için gereken F-35 bağlantılı ekipmanı alamayacağını bildirdi.
F-35 savaş uçakları ABD’nin Lockheed Martin şirketi tarafından üretiliyor. Türkiye de savaş uçağının bazı parçalarını tedarik ediyor.
Reuters’a konuşan ve ismini vermeyen kaynaklar, bundan sonraki eğitim teçhizatının ve F-35 bağlantılı bütün materyallerin sevkiyatının iptal edildiğini belirtti.
Pentagon: “F-35 tedarik zincirinin olumsuz etkilenmemesi için önlem aldık”
Pentagon’dan yapılan açıklamada da haber doğrulandı. “Türkiye’nin S-400 teslimatına devam etme konusundaki net kararı göz önünde bulundurularak, Türkiye’nin F-35 operasyonel kapasitesiyle bağlantılı teslimat ve faaliyetler askıya alınmıştır. Bu önemli konuyla ilgili Türkiye ile diyaloğumuz devam etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
Pentagon’un açıklamasında, “Türkiye’nin programdan ayrılması halinde F-35 tedarik zincirinin olumsuz etkilenmemesi için gerekli adımları attık.” denildi. Türkiye’nin F-35 savaş uçakları için ürettiği parçaların yerini alabilecek olası ikincil kaynakların geliştirilmeye başlandığı belirtildi.
Türkiye ‘S-400 savunma sistemi Temmuz’da teslim edilecek’ demişti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’nın Rusya’dan satın almayı planladığı S-400 savunma sisteminden geri adım atmayacağını söylemişti. Türk yetkililler de ilk S-400 teslimatının Temmuz ayında yapılacağını belirtmişti.
Amerikalı yetkililer F-35 ve S-400 sistemlerinin bir arada var olmayacağı ve böyle bir durumun F-35 savaş uçaklarını ve ABD’nin başka silah sistemlerini riske atacağı konusunda uyarıda bulunmuşlardı.
F-35 anlaşmazlığı, Amerika ve Türkiye arasında Ankara’nın Fethullah Gülen’in iadesi talebi, Suriye’de YPG konusunda yaşanan anlaşmazlık ve İran’a yönelik yaptırımlar dahil olmak üzere bir dizi dplomatik görüş ayrılıklarından birisi.
Gözler bu hafta Washington’daki NATO toplantısında
ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi Mart ayında Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, Amerika’nın Ankara’nın S-400 satın alma kararından vazgeçmesi konusunda ne kadar ciddi olduğuna yönelik bir sinyal göndermek amacıyla F-35 bağlantılı bazı ekipmanları göndermeyebileceğini söylemişti.
Amerika’nın F-35 kararının, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun katılacağı Washington’da yapılacak NATO Dışişleri Bakanları toplantısına damga vurması bekleniyor.
Türkiye-ABD ilişkilerinde yaşanan son gelişme Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yerel seçimlerde siyasi hayatında bugüne dek aldığı en büyük yenilgilerden birinin ardından geldi.
Türkiye F-35 projesinde nasıl yer alıyor?
Reuters haber ajansı geçtiğimiz hafta Washington’un Türkiye’yi F-35 projesinden çıkarıp çıkarmama seçeneğini incelediğini duyurmuştu. Türkiye F-35 savaş uçaklarının yakıt deposu, iniş takımları ve kokpit gösterge ekranı gibi parçalarını üretiyor.
F-35’in karmaşık üretim süreci ve Amerika’nın bakış açısına ilişkin bilgisi olan kaynaklar geçtiğimiz hafta Türkiye’nin F-35 projesindeki rolünün yerinin doldurulabileceği mesajını vermişti.
ABD’den indirimli Patriot satışı teklifi
Amerika ve F-35 sahibi olan diğer NATO müttefikleri, Rus S-400 savunma sistemindeki radarın F-35 savaş uçağını izleme kapasitesine sahip olmasından ve F-35’lerin gelecekte Rus silahlarından kaçınmasını tehlikeye atmasından endişe ediyor.
Amerika, Türkiye’yi Rus S-400 sistemini almaktan caydırmak amacıyla daha pahalı olan ABD yapımı Patriot füze sistemlerini indirimli olarak almasını Türkiye’ye teklif etmiş, bu teklifin süresi Mart ayı sonunda sona ermişti.
Türkiye Patriot sistemiyle ilgilenmiş ancak Rus S-400 savunma sisteminden de vazgeçmeyeceğini belirtmişti. Türkiye son dönemde Patriot sistemlerinin satın alınması konusunda Amerikalı müzakerecilerle görüşmeler yürütüyordu. Patriot sistemlerini de ABD’nin savunma sanayi şirketi Raytheon üretiyor.
Kongre’ye sunulan tasarı
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Mart ayında yaptığı açıklamada bazı sorunlara rağmen, Türk pilotların Arizona’daki hava üssünde F-35 eğitimlerine devam ettiklerini söylemiş, her biri 90 milyon dolar olan ilk F-35 savaş uçağının da Kasım ayında Türkiye’ye teslim edileceğini belirtmişti.
ABD Kongre üyeleri de Türkiye’nin Rus S-400 savunma sistemini alacak olmasından dolayı duydukları endişeyi dile getirmiti. İkisi Demokrat ikisi Cumhuriyetçi 4 senatör, ABD yönetimi Türkiye’nin Rus S-400 sistemini almayacağını tasdik edene kadar Türkiye’ye F-35 transferini yasaklayan bir tasarı sunmuşlardı.
Kaynak: Reuters, VOA, Ajanslar,
