Uzay Kuvvetleri, 2030’ların başında düşman uçaklarını hedef alacak sensörlerle donatılmış uyduları operatörlerin kullanımına sunmayı hedefliyor. Bu uydular, karada, denizde ve havada bulunan unsurlara hassas izleme verileri iletecek.
Düşman uçaklarını uzaydan takip etmenin en büyük zorluklarından biri, uçakların ve insansız hava araçlarının tanklar, kamyonlar ve gemilere kıyasla çok daha hızlı hareket etmesidir. Bu durum, uyduların Dünya’nın etrafında son derece hızlı hareket ettiği gerçeğiyle birleştiğinde, izleme sürecini daha da karmaşık hale getirir.
Uzay Kuvvetleri ikinci komutanı General Michael Guetlein, “Uzay Kuvvetleri, 2030’ların başında uçakları hedef alacak sensörlerle donatılmış uyduları operatörlerin hizmetine sunmayı planlıyor,” dedi. Guetlein ayrıca bu uyduların Hava Hareketli Hedef Göstergeleri (AMTI) ile donatılarak karada, denizde ve havada hareketli unsurları takip edeceğini belirtti. Bu uydular, Uzay Kuvvetleri’nin Ulusal Keşif Ofisi (NRO) ile yürüttüğü Yer Hareketli Hedef Göstergesi (GMTI) uydularına entegre edilerek yeni bir yetenek katacak.
NRO ve NGA’nın Rolü
Ulusal Keşif Ofisi (NRO), Amerika Birleşik Devletleri’nin uzay tabanlı gözetim ve keşif faaliyetlerinden sorumlu bir istihbarat ve savunma kuruluşudur. NRO, casus uyduların geliştirilmesi, fırlatılması ve işletilmesinden sorumludur. Bu uydular, dünya genelinde askeri ve sivil amaçlarla hassas istihbarat verileri toplar.
Ulusal Jeo-Uzamsal İstihbarat Ajansı (NGA), NRO’nun topladığı verileri analiz ederek coğrafi bilgi sağlar. Bu veriler, askeri operasyonlar ve stratejik planlama için kritik öneme sahiptir.
AMTI ve GMTI Uyduları
Hava Hareketli Hedef Göstergeleri (AMTI), özellikle uçaklar, insansız hava araçları (İHA’lar) ve diğer hava araçlarının takibi için kullanılan radar sistemleridir. Bu teknoloji, hava savunma, keşif ve gözetleme görevlerinde kritik bir rol oynar. AMTI uyduları, düşman hava unsurlarını tespit etmek ve izlemek için uzay tabanlı bir çözüm sunar.
Yer Hareketli Hedef Göstergesi (GMTI) uyduları ise kara üzerindeki hareketli hedefleri (araçlar, tanklar, kamyonlar vb.) izlemek için kullanılır. GMTI teknolojisi, düşman kara birliklerinin ve lojistik unsurlarının hareketlerini takip ederek istihbarat, gözetleme ve keşif (ISR) görevlerine büyük katkı sağlar.
2030 Stratejisi ve JSTARS Uçaklarının Emekliye Ayrılması
General Guetlein, yıllık Defense News konferansında yaptığı açıklamada, “Hem GMTI hem de AMTI sistemlerinin 2030’ların başında devreye girmesini bekliyoruz,” dedi. Düşmanın savaş hatlarını kıyılarından daha uzağa çektiğini ve kendi bölgelerinin gözetlenmesini engelleme konusunda başarılı hale geldiğini vurgulayan Guetlein, “Bu durum, bizim de daha yükseğe çıkmamız gerektiğini gösteriyor. Havada ve karada hareket eden hedefleri izlemek için yatırımlarımızı artırıyoruz,” diye ekledi.
Uzay Kuvvetleri liderleri, uzay tabanlı AMTI planları konusunda şimdiye kadar temkinli davranmışlardı. Bu görev, şu anda Hava Kuvvetleri’nin yaşlanan E-3 Sentry Havadan Uyarı ve Kontrol Sistemi filosu tarafından yerine getiriliyor. Hava Kuvvetleri, 2022 yılında Boeing’in E-7 Wedgetail uçağını E-3’lerin yerini almak üzere seçti ve 26 uçaklık filonun ilk ikisini satın almak için 2.6 milyar dolarlık bir anlaşma yaptı.
Uzay Kuvvetleri, ayrıca Hava Kuvvetleri’nin 2021’den itibaren emekliye ayırdığı E-8 Müşterek Gözetleme Hedef Taarruz Radar Sistemi (JSTARS) uçaklarının yer izleme ve hedefleme yeteneklerinin bir kısmını doldurmayı hedefliyor. Ancak bu süreç, NRO ve NGA’nın rolleri ve sorumlulukları konusunda bazı çözülmemiş zorluklar içeriyor.
Teknolojik Gelişmeler ve Uydu Sistemleri
E-8 JSTARS uçakları 1990’ların başında faaliyete geçti, ancak zamanla teknolojik olarak eskimeye başladı. Hava Kuvvetleri, daha modern gözetim ve keşif sistemlerine geçmek amacıyla JSTARS uçaklarını emekliye ayırmaya karar verdi. Uydu tabanlı sistemler ve insansız hava araçları (İHA’lar), daha esnek ve güvenli istihbarat toplama yetenekleri sunarak JSTARS’ın yerini almaya başladı.
Düşman uçaklarını uzaydan takip etmenin zorluklarından biri, bu hava unsurlarının tanklar, kamyonlar ve gemilerden çok daha hızlı hareket etmesidir. Uyduların alçak Dünya yörüngesine yerleştirilmesi ve saniyede yaklaşık 7,8 kilometre hızla (saatte yaklaşık 28.000 kilometre) hareket etmesi, bu hedefleri izlemeyi daha karmaşık hale getirir.
Kaynak: Space News, Braking Defense, Defence News, TWZ
