Avrupa’da daha geniş çaplı bir savaştan ve kitlesel seferberlikten söz edilmesi endişelere sebep oldu.
Geçen hafta üst düzey NATO askeri yetkilisi, ülkelerin alarmda olmaları ve “beklenmeyeni beklemeleri” gerektiğini söyledi. İttifakın askeri komitesine başkanlık eden Amiral Rob Bauer, “her an her şeyin olabileceği” bir çağ için halkın zihniyetini değiştirmesi gerektiğini ifade etti.
İngiliz ordusunun üst kademeleri ve bir çok siyasetçi halkın çoğunun gördükleri tehdidi kavrayamadığına dair bir his var. Ancak Rusya sınırlarına daha yakın olan Avrupa ülkeleri bu konuyu daha ciddiye alıyor.
Birleşik Krallık Savunma Bakanı da bir savaşa hazırlıklı olmamız gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Savunma konusundaki ilk önemli konuşmasında Grant Shapps, ülkenin “savaş sonrası dünyadan savaş öncesi dünyaya” geçmekte olduğunu belirtti.
İngiliz Ordusu Komutanı General Sir Patrick Sanders, “Ukrayna gerçekten önemli”. Rusya’nın emellerinin sadece toprak ele geçirmek olmadığını, aynı zamanda “sistemimizi ve yaşam biçimimizi siyasi, psikolojik ve sembolik olarak yenmek” olduğunu vurguladı.
General Sanders özellikle İsveç’i örnek göstererek, bu ayın başlarında sivil savunma başkanı bir savunma konferansında “İsveç’te savaş çıkabilir” ifadesini kullandığını söyledi. Carl-Oskar Bohlin halka “gönüllü bir savunma örgütüne katılmak için zamanınız olup olmadığını düşündünüz mü? Eğer yoksa – harekete geçin!” şeklinde konuşmuştu.
Birleşik Krallık’ta ülkede zorunlu askerliğin eski adı olan “Ulusal Hizmet” 1960 yılında sona erdi. Geri getirilmesi gibi bir plan yok.
General Sanders konuşmasında zorunlu askerlik geri gelsin çağrısında bulunmuyordu. Ancak gönüllülerden oluşan profesyonel bir ordunun olması gerektiğini savunuyor.
Birleşik Krallık kesintiler nedeniyle 2010 yılında 100,000’den fazla olan İngiliz Ordusu’nun mevcudu şimdiden 73,000 civarına düşmüş durumda. General Sanders, önümüzdeki üç yıl içinde İngiliz Ordusunun yedeklerin de eklenmesiyle 120,000 kişilik bir güce ulaşması gerektiğini söyledi. Ancak bunun bile yeterli olmadığını belirten General Sanders, ordunun “birinci kademeyi etkinleştirmek, ikinci kademeye kaynak sağlamak ve onu takip etmesi gereken ‘vatandaş ordusunu’ eğitmek ve donatmak için” hızla genişleyecek şekilde tasarlanması gerektiğini söyledi.
General Sanders’ın Vatandaş ordusu kastı neydi? Zorunlu askerlik ya da gönüllülerin yakın zamanda askere çağrılması gibi bir durumdan bahsetmiyordu. Bunun yerine, savaşın patlak vermesi halinde Britanya’yı on binlerce insanın kitlesel seferberliğine hazırlanmaya çağırıyordu. Bunun için planlama ve hükümet içinde bir zihniyet değişikliği gerekiyor.
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, geçtiğimiz günlerde bir Alman gazetesine verdiği demeçte “Vladimir Putin’in bir gün bir NATO ülkesine bile saldırabileceğini hesaba katmalıyız” dedi. Pistorius, böyle bir saldırının şu an için olası olmadığını belirtirken, “uzmanlarımız bunun mümkün olabileceği beş ila sekiz yıllık bir dönem bekliyor” ifadesini kullandı.
Ülkede bazı kesimler bu açıklamaları endişe verici olarak değerlendirdi. Bazıları ise “savaşa hazırlanarak” -yiyecek ve yakıt stoklayarak- karşılık verdi.
İsveç de dahil olmak üzere bir dizi kuzey Avrupa ülkesinde silahlı kuvvetler için zorunlu askerlik uygulaması bulunmaktadır. Zorunlu askerlik, genç erkek ve kadınların sınırlı bir süre üniformalı olarak hizmet etmelerini gerektirir. Böylece nüfusun bir kısmının askeri eğitim almış olacağı ve savaş çıkması halinde yedek birliklere atanabileceği anlamına gelir.
İsveç ve Norveç’te zorunlu askerlik kısmi bir uygulamadır – herkes askere alınmaz. Ancak genellikle nispeten küçük olan profesyonel silahlı kuvvetlerin gücünü destek verecek şekilde planlanmıştır.
NATO’nun en yeni üyesi ve Rusya ile 800 millik sınırı olan Finlandiya’da zorunlu askerlik daha geniş uygulanmaktadır. Erkek nüfusun yaklaşık %80’i bir çeşit askerlik hizmetini tamamlıyor. Askerliği red edilmesine hapis cezası uygulanmaktadır, ancak askerlik dışında sivil hizmet seçeneği de vardır. Bu da Finlandiya’nın Avrupa’nın en büyük ordularından birine sahip olduğu anlamına geliyor. Aktif silahlı kuvvetlerinin büyüklüğü sadece 19,000 personeldir, ancak 238,000 yedek kuvvet orduya çağrılabilir.
