ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), keşif aracı Perseverance ile Mars’a gönderdiği ilk mini helikopter Ingenuity’nin üç yıl boyunca onlarca kez uçtuktan sonra temelli olarak yere indirildiğini ve görevin sona erdiğini duyurdu.
NASA yetkilileri, Ingenuity’nin 18 Ocak’taki 72. son uçuşunun ardından Dünya’ya gönderdiği görüntülerde, ikiz rotor kanatlarından birinin kısmının kırıldığını göstermesi nedeniyle bu kararın alındığını belirtti.
En fazla beş kısa uçuştan oluşan 30 günlük bir planlama için tasarlanan mini helikopter, onlarca uçuş gerçekleştirerek NASA’nın Los Angeles yakınlarındaki Jet İtki Laboratuvarı’nda (JPL) helikopteri tasarlayan ve inşa eden mühendislerin beklentilerinin çok ötesine geçti.
Ingenuity, Mars arazisi üzerinde başlangıçta planlanandan 14 kat daha fazla iki saat sekiz dakika uçuş süresi kaydetti ve 72 uçuşun tamamında 10,5 mil (17 km) mesafe kat etti. En yüksek irtifası 78,7 feet (24 metre) olarak ölçüldü.
NASA’nın keşif aracı Perseverance ile Mars’a gönderdiği mini helikopter Ingenuity’nin çektiği ilk fotoğraflar 19 Nisan 2021’de dünyaya ulaştı. NASA, Ingenuity’nin 22 Nisan’daki ikinci uçuşunda çektiği Mars’ın yüzeyini gösteren renkli 2 fotoğraf paylaştı. Yaklaşık 1,8 kilogram ağırlığındaki Ingenuity’nin yerden 5,2 metre yükseklikte 80 saniye civarında uçtuğu ve üzerindeki renkli kamera ile ilk görüntüleri aldığı kaydedildi.
Mars’taki atmosfer yoğunluğunun Dünya’nın yaklaşık yüzde 1’i kadar olması nedeniyle NASA mühendisleri, Ingenuity’yi yerden kaldırmak için ultra hafif malzemeler ve Dünya’da gerekenden daha hızlı dönen her biri 123 santimetre uzunluğunda 4 adet pervane kullandı.
NASA, Ingenuity’nin Jerezo Krateri’ndeki başarısını, Wright kardeşlerin Aralık 1903’te Kuzey Carolina, Kitty Hawk yakınlarındaki motorlu uçağının tarihi ilk kontrollü uçuşuna benzetti.
ABD uzay ajansı, Ingenuity’nin 6 Ocak’taki uçuşu sırasında “acil iniş” yaptığını, yönlendirme veya konum belirleme yeteneğinde meydana gelen sorun nedeniyle planlanandan daha ani bir şekilde indiğini söyledi.
Jet İtki Laboratuvarı’nda (JPL) kontrolörler, 12 gün sonra Ingenuity’nin konumunu belirlemek için kısa bir dikey uçuş gerçekleştirmek istediklerinde, veriler helikopterin yerden yükseldiğini, kısa bir süre havada asılı kaldığını ve ardından Dünya ile iletişim rölesi görevi gören Perseverance aracı ile teması kaybetmeden önce alçalmaya başladığını gösterdiğini belirttiler.
JPL’nin mini helikopter Ingenuity proje müdürü Teddy Tzanetos, helikopterin günler sonra gönderdiği görüntülerde, son inişi sırasında kırıldığı anlaşılan hasarlı rotor kanadının gölgesini yakaladığını söyledi. Tzanetos, mühendislerin Ingenuity’nin uçtuğu arazinin oluşturduğu yönlendirme zorluklarının, aracın aniden eğilmesine veya yana doğru hareket etmesine neden olan bir denge kaybına yol açtığına ve bunun da rotorların yüzeye çarpmasına neden olduğuna inandıklarını söyledi.
Dört ayaklı bir kutuyu andıran, rotor kanatlarından ve güneş panellerinden oluşan bir şemsiyeye benzeyen Ingenuity, Perseverance aracı uzaklaştıkça temasını kaybetmeden önce son günlerini boşta geçirecek ancak periyodik olarak veri gönderecek.
