ABD Ordusu Bell firmasının 360 Invictus ve Sikorsky’nin Raider X helikopter projelerini Geleceğin Taarruz Keşfi Hava Aracı / FARA programında karşı karşıya gelecek iki prototip olarak seçti.
Geleceğin Taarruz Keşfi Hava Aracı / FARA (Future Attack Reconnaissance Aircraft) programı yöneticileri 25 Mart’da yaptıkları açıklamada Bell ve Sikorsky’yi FARA’nın 2’inci fazına geçmeye hak kazandığını açıkladı. Firmalar prototiplerini tamamlayarak en geç 2023 sonbaharına kadar uçuş testlerine başlaması isteniyor.
Ordu yeni tasarımda; daha hızlı uçabilen ve OH-58D Kiowa’dan daha fazla silah taşıyan ve terörist tehditlerle mücadele edebilecek bir helikopter istiyor. Helikopterlerin radar dalgalarını bozan sütrelerin gerisinde durmasını ve şehirlerdeki yüksek binaların arasında gizlenebilecek kadar küçük olmasıda talep ediliyor.
ABD ordusu elinde bulunan OH-58D Kiowa helikopterlerini değiştirmek için 2014 yılından açtığı yeni prototip FARA ihalesine beş firma katılmıştı. Üç fazdan oluşan FARA ihalesi birinci fazına Bell, AVX Aircraft ve L3Harris ortaklığı, Boeing, Karem Aircraft ve Sikorsky firmalar yarıştı. Ön tasarım ve risk gözden geçirme değerlendirmelerinin ardından birinci faz tamamlanarak 25 Mart’da İkinici faza geçilmiş oldu.
Geçtiğimiz 10 yıl boyunca ABD ordusu için ‘Tiltrotor’ uçakları inşa edip geliştiren Bell firması, saldırı ve keşif helikopter üretimine tekrar dönmek istiyor.
Bell firmasının 360 Invictus helikopteri, Apache saldırı helikopterine benzer burun altında 20 milimetrelik top taşıyor. Radara yakalanmayan uçaklar gibi bazı füze ve roketleri gövde içinde taşıyabiliyor.
Maliyeti düşürmek amacıyla 360 Invictus’da diğer Bell ürünlerindeki parçaların kullanılması planlanıyor. Bell’in yeni tasarladığı 525 Render helikopterinin rotor sistemi Invictus projesine entegre edilecek.
525 Render testlerinde 200 kt’nın (371 km) üzerinde hızlara çıktığı ancak Invictus’un hızının 185 kt’den fazla olacağı duyuruldu.ABD Ordusu FARA’nın seyir hızının en az 180 kt olmasını istiyor. Invictus havada 90 dakika kalacak ve yaklaşık 250 kilometrelik yarıçapta görev yapacak.
Helikopterin bir başka ilginç özelliği ise hem acil durumlarda, ikincil bir motorun hem de yardımcı güç ünitesi işlevi gören, Supplemental Power Unit (SPU / Takviye Güç Ünitesi) ile birlikte geliyor olması.
Bell yetkilileri yeni helikopterin 2022’nin sonbaharında hangardan çıkarıp uçurmayı planlıyor. İlk bakışta 360 Invictus helikopteri Boeing-Sikorsky firmalarının RAH-66 Comanche helikopterine çarpıcı bir benzerlik gösteriyor. RAH-66 programı 7 milyar dolar harcandıktan sonra seri üretime geçmeden 2004 yılında iptal edilmişti.
…………………………………………………………..
Ayrıca Bell ve Lockheed Martin firmalarının beraber geliştirdiği V-280 Valor 3. kuşak tiltrotor projesi, Uzun Menzilli Saldırı Uçağı (FLRAA) programı kapsamında devam ediyor. FLRAA projesinde seçilecek helikopter gelecekte UH-60 Black Hawk’ın yerini alacak.
……………………………………………………..
Bell firmasının en büyük rakibi Sikorsky Aircraft tarafından geliştirilmekte olan S-97 Raider X; Koaksiyel rotor sistemine sahip olan Gelişmiş Bıçak Konseptine dayanan yüksek hızlı bir keşif ve saldırı helikopteridir. Helikopter Rijit pallere sahip ve birbirine ters yönlerde dönen, 2 adet eş eksenli rotor sağlıyor. Bu tasarım sebebiyle helikopter, yatay eksende dengeleyici olarak görev yapan bir kuyruk rotoruna ihtiyaç duymuyor. Bununla birlikte, helikopterin arkasında, itici konfigürasyonunda yerleştirilmiş bir pervane bulunuyor.
Kuyruk pervanesinin itki yönünü tersine de çevirebilen RAIDER X, geleneksel helikopterlerde bulunmayan; tamamen yatay konumdayken hızlanabilme ve yavaşlayabilme ve hedefe dalış esnasında yavaşlayabilme gibi özellikleri ile öne çıkıyor.
RAIDER X’in tasarımı, X2 teknolojisine; X2 teknolojisi ise ilk uçuşunu 1973’te yapan Sikorsky’nin S-69 modeline dayanıyor.
Kaynak: Thedrive, Defense one, Ajanslar, Sikorsky, MSI Dergi,
