İran’ın başkent Tahran’ın güneydoğusundaki Humeyni Uzay Üssünden uzaya gönderdiği Zafer uydusunun yörüngeye oturmadığı duyuruldu.
İran Bilgi ve İletişim Bakanı Muhammed Cevat Azeri Jahromi’nin Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Sizi iyi bir haberler mutlu etmek isterdim.Ancak fırlattığımız Zafer Uydusu, yörüngeye oturmada başarısız oldu.” İfadelerini kullandı.
Fırlatma esnasında aşama-1 ve aşama-2 seviyesinde motorların düzgün çalıştığı ve uydunun taşıyıcıdan başarıyla ayrıldığı fakat yolculuğun sonunda yörüngeye yerleşmek için gereken hıza ulaşamadığı bildirildi.
Bazı uzmanlar İran’ın uydu gönderme programıyla balistik füze denemesi yaptığını iddia ediyor. İran BM kararı dolayısıyla balistik füze alanında deneme yapamadığı için uydu gönderme yoluna başvuruyor. İranlı yetkililer uydu gönderme yoluyla balistik füze denemesi yaptıklarını reddediyor ancak açıklamaları doyurucu nitelikte değil.
İran, uydu çalışmalarına 1975 yılında Tahran yakınlarındaki Mahdeşt Üssü’nde başladı. İran Uzay ve Havacılık kurumu ve ABD’nin General Electric firması ortak yaptığı çalışma sonucu Nahid-1 adlı uydu projesi çalışmasıyla başladı.
Nahid-1 uydu Projesi, 1979 yılındaki rejim değişikliği nedeniyle kesintiye uğradı. İran-Irak Savaşı nedeniyle uydu çalışmalarında durgunluk yaşandı. Böylece Nahid-1, Nahid-2 ve Nahid-3 projeleri iptal oldu.
İran, savaş sonrası uydu projelerini tekrar ele aldı ve 1990’lı yıllarda İtalyan firmalarıyla ortak çalışmalar yaparak sonuca ulaşmaya çalıştı ancak bu girişim de yarım kaldı. Mahmud Ahmedinejad’ın 2005 yılında cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından füze ve uydu alanındaki çalışmalara yeniden başlandı.
İran genellikle bu tür girişimleri 1979 devriminin yıl dönümüne gelen şubat aylarında gerçekleştiriyor. Tahran, 2019’da 2 başarısız deneme gerçekleştirmişti. Şu ana kadar İranlıların yaptığı toplam 4 deneme de başarısızlıkla sonuçlandı.
ABD, daha önce İran’ı uzaya uydu fırlatmaması konusunda uyarmıştı.Avrupa’dan da sert uyarılar ve tepkiler alan İran’ın bu füze denemelerinin, uzay programı amaçlı değil balistik füze denemeleri olduğu savunuluyor.
Kaynak: EuroNews, Hürriyet, Ajanslar,
