Danimarka’ya ait Iver Huitfeldt fırkateyninin Kızıldeniz Operasyonları sırasında radar, savaş yönetim ve silah sistemlerinde sorunlar yaşadığı bildirildi. Olayın ardından Danimarka Genelkurmay Başkanı Flemming Lentfer, firkateyn ile ilgili teknik sorunları rapor etmediği gerekçesiyle görevinden alındı.
Danimarka, gemilerinden birinin dört hafta önce Kızıldeniz’de ABD liderliğindeki Refahı Koruma Operasyonu’na destek verirken silah arızası yaşamasının ardından en üst düzey askeri yetkilisi Genel Kurmay Başkanı görevinden alındı. Mürettebatın yaptığı ayarlamalar o kadar çok cephaneye mal oldu ki, komuta subayı ikmal için bölgeden erken ayrılmak zorunda kaldı.
Danimarka Silahlı Kuvvetleri tarafından yayınlanan görüntülerde, fırkateynin Husi insansız hava araçlarını vurduğu ve mürettebatın bu tehditleri püskürttükten sonra sevindiği sahneler yer aldı.
Fakat Danimarka basını, fırkateynin son operasyonları sırasında silahların hedefe kilitlenmesinde ve savaş yönetim sistemlerinde çok ciddi sorunlar yaşadığına dair haberler yayınladı.
Fırkateynin savaş yönetim sistemi ve ilgili radarların RIM-162 Evolved Sea Sparrow Missiles (ESSM) füzelerini ateşlemesini geçici olarak engelleyen önemli sorunlar yaşadığına dair haberler de ortaya çıktı. Geminin Husi tehditlerine karşı ESSM füzelerini kullandığı bildirildi. Bu doğruysa, bu füzelerin Husilere karşı koalisyon operasyonları sırasında kullanıldığının bilinen ilk örneği olacaktır.
Savaş yönetim sistemleri sorunlarına ek olarak, Iver Huitfeldt fırkateyninin iki adet 76 mm’lik topunun mühimmatının da görev sırasında defalarca arızalandığı ve işe yaramaz hale geldiği belirtildi. Bu durum gemi ve mürettebatı için tehlike oluşturduğu bildirildi.
Danimarka’da yayın yapan OLFI gazetesi, geminin komutanı Sune Lund’dan sızan bir iç mesaja atıfta bulunarak konuyu haberleştirdi.
Gemi Komutanı Sune Lind, Olfi’ye sızdırılan bir mesajda “Standart savaş ekipmanındaki tüm mermiler 30 yıldan daha eski, ‘2005 yakınlık tapası’ ile güçlendirildiler” ve bu tapa “gerçek savaş için uygun görünmüyor” dedi. Neyse ki, “Mürettebat yedek bir radara geçti ve sorunun etrafından dolaştı… ancak en yetenekli üst düzey radarları yarım saat boyunca kullanılamaz durumda kaldı” dedi.
OLFI gazetesine göre, gemi komutanının üstlerine gönderdiği yazıda, Iver Huitfeldt’in Hollanda’da yapımı Thales Aktif Faz Dizili Radarı (SMART-L) ve Danimarka üretimi Terma’nın C-Flex savaş yönetim sistemiyle ilgili bir sorundan şikayetçi olduğu belirtildi.
Danimarka fırkateyni, Yemen’deki İran destekli Husi militanlarının füze, kamikaze drone ve diğer saldırılarına karşı uluslararası deniz taşımacılığını korumak amacıyla ABD liderliğindeki Refah Muhafızı Operasyonu’nu desteklemek üzere üç aydan kısa bir süre görev yapıyordu. Gemi şu anda görev süresi bitmeden Danimarka’ya geri dönmektedir.
Sorunun tam olarak ne olduğu bilinmemekle birlikte, geminin savaş yönetim sisteminin kısa-orta menzilli yüzeyden havaya füzelerini (ESSM) kullanmasının yaklaşık 30 dakika boyunca engellendiği bildirildi.
Fırkateynin ESSM füzeleri hedefe kitlenmesinde I-band APAR atış kontrol radarı ve Thales Hollanda (SMART-L) tipi aktif elektronik taramalı uzun menzilli bir hava ve su üstü arama radarı bulunmaktadır.
Hollanda merkezli Marineschepen.nl denizcilik websitesi haberine göre, rapor edilen sorunların Husi tehditleri yaklaşırken meydana gelip gelmediği belirsizdir. Denizcilik sitesi, “Nihayetinde Iver Huitfeldt mürettebatı düşman insansız hava araçlarını vurmak için ESSM’leri kullanmıştır.” ifadeleri yer aldı.
Iver Huitfeldt sınıfı fırkateynlerin her birinde özellikle kısa-orta menzilli yüzeyden havaya füzeler olan ESSM’leri ateşlemek için 12 hücreli bir Mk 56 Dikey Fırlatma Sistemi (VLS) bulunmaktadır. Gemiler ayrıca tipik olarak SM-2 serisi orta-uzun menzilli yüzeyden havaya füzelerle yüklü 32 hücreli Mk 41 VLS dizisine sahiptir. Bölgede faaliyet gösteren ABD Donanması unsurları ve diğer yabancı savaş gemilerinin mühimmatlarında ESSM’lerin yanı sıra SM-2’ler ve diğer yüzeyden havaya füzeler de bulunmaktadır.
Iver Huitfeldt fırkateyninin Thales Aktif Faz Dizili Radarı (SMART-L) radarı ve C-Flex savaş yönetim sistemlerinde sorunun tam olarak ne olduğu bilinmemekte ve ESSM’lerini ateşlemesini engellediği de açık değildir. Gemi kaptanının mesajında bunun en azından belli bir düzeyde bilinen bir sorun olduğu, “sorunu çözmek için herhangi bir aciliyet duygusu” olmaması nedeniyle yıllardır göz ardı edildiği iddia edilmektedir.
Iver Huitfeldt fırkateyni, şu anda Danimarka Kraliyet Donanması’nda hizmet veren ve hepsi de 2011 yılında hizmete giren kendi sınıfındaki üç gemiden ilkidir.
ESSM, Evolved Sea Sparrow Missile’ın kısaltmasıdır. RIM-162 olarak da bilinen ESSM, ABD ve müttefik donanmalarının kullandığı kısa-orta menzilli bir deniz füzesidir. Sistem Türk Deniz Kuvvetleri unsurlarında kullanılmaktadır.
