Kuzey Atlantik İttifakı (NATO) önümüzdeki on yıllık hedeflerini özetleyen yeni bir “Stratejik Konsept” belgesini onayladı. En son 2010’da güncellenen belgede Rusya’dan “Avrupa-Atlantik ortağı” olarak bahsediliyordu, yeni konsept belgede Rusya “en önemli ve doğrudan tehdit” olarak tanımlandı.
Stratejik Konsept’te, Moskova’nın “zorlama, yıkma, saldırganlık ve ilhak yoluyla etki alanları yaratma ve doğrudan kontrol kurma” arayışında olduğu belirtildi. İlk kez Çin’e yer verilen belgede, Çin “gücünü artırmak için çok çeşitli siyasi, ekonomik ve askeri araçlar kullanmakla” suçlandı.
Belge, Rusya’yı “müttefiklerin güvenliğine ve Avrupa-Atlantik bölgesindeki barış ve istikrara yönelik en önemli ve doğrudan tehdit” olarak tanımlıyor. Ayrıca NATO’nun bağımsız Ukrayna’ya verdiği destekte ele alınıyor.
NATO 2010’da Norveç’te düzenlediği zirvede, dönemin Rusya Cumhurbaşkanı Dimitri Medvedev’in de katıldığı toplantılarda Rusya’yı “stratejik ortak” olarak tanımlamıştı. Son “Stratejik Konsept”ten bu yana; Rusya’nın Kırım’ı ilhakıyla başlayan süreçte NATO-Rusya ilişkileri ciddi bir bozulma yaşadı. Bu bozulma, NATO liderlerinin Madrid’de kabul ettiği yeni Stratejik Konsept’e de yansıdı.
ÇİN İLK KEZ YER VERİLDİ
Bir önceki 2010 Norveç Stratejik Konsepti’nde “Batı’da iyi huylu bir ticaret ortağı ve üretim üssü” olarak tanımlanan Çin de, yeni belgede NATO’nun eleştirilerinden payını aldı.
Çin yeni Stratejik Konsept’te artık, NATO’nun “çıkarları, güvenliği ve değerlerine meydan okuyan, stratejisi, niyetleri ve askeri yapısı hakkında şeffaf olmayan ekonomik ve askeri bir güç” olarak tanımlandı.
Çin hakkında, “kötü niyetli hibrit ve siber operasyonları müttefiklerin güvenliğine zarar veriyor ve kurallara dayalı uluslararası düzeni alt üst etmeye çalışıyor” ifadeleri de yer aldı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Çin’in iddialı hamleleri Hint-Pasifik’te güçlü bir şekilde hissedildiği dönemde, belgede bölgesel gelişmelerin Avrupa-Atlantik güvenliğini “doğrudan etkileyebileceği” ve NATO’nun Hint-Pasifik ortaklarıyla diyalog ve işbirliğini güçlendireceği belirtildi.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’YA DAVET
Ortak bildiride, NATO’nun Finlandiya ve İsveç’i üye olmaya davet etme kararı aldığı ve katılım protokollerini imzalama konusunda anlaştığı da açıklandı.
Türkiye’nin güvenlik endişelerinin giderilmesi ardından imzalanan üçlü mutabakata da değinilen bildiride, “İttifaka her katılımda müttefiklerin meşru güvenlik endişelerinin tamamen karşılanması hayati önem taşımaktadır. Bu anlamda Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasındaki üçlü memorandumu memnuniyetle karşılıyoruz” ifadesine yer verildi.
