NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Cumhuriyetçi başkan adayının “Rusya’yı NATO üyeliğinin faturasını ödemeyen ülkelere saldırmaya teşvik edebileceği” söylemesi ardından Donald Trump’ın ABD askerlerinin ve müttefiklerinin güvenliğini riske attığı uyarısında bulundu.
Stoltenberg açıklamasında, “Müttefiklerin birbirlerini savunmayacağı yönündeki her türlü öneri, ABD’ninki de dahil olmak üzere tüm güvenliğimizi baltalamakta, Amerikan ve Avrupalı askerleri daha fazla risk altına sokmaktadır” dedi.
Stoltenberg, “başkanlık seçimlerini kim kazanırsa kazansın, ABD’nin güçlü ve kararlı bir NATO müttefiki olarak kalacağını” beklediğini söyledi.
Alman hükümeti Trump’ın sözleriyle ilgili resmi bir yorumda bulunmadı ancak Dışişleri Bakanlığı Twitter üzerinden yaptığı açıklamada NATO’nun dayanışma ilkesine dikkat çekti.
Trump söz konusu ifadeleri, Güney Carolina’daki kampanya mitinginde kullandı.
Başkanlığı döneminde bir NATO ülkesinin liderinin “Faturamızı ödeyemezsek ve Rusya bize saldırırsa ne yaparsınız?” diye sorduğunu, ona yanıt olarak “Sizi korumaya gelmeyiz. Hatta Rusya’nın dilediğini yapması için onları teşvik ederim” dediğini aktardı.
Trump, başkan olduğu sürede, “NATO üyeliğinin faturası” olarak üye ülkelerin gayrisafi yurt içi hasılalarının yüzde 2’si kadar savunma harcaması yapma vaatlerini yerine getirmeye çağırıyordu.
2014 yılında NATO müttefikleri 2024 yılına kadar GSYİH’nin %2’sini savunma harcamalarına ayırma sözü verdiler. NATO’nun 2023 yılı başındaki tahminlerine göre, o tarihte 30 üye ülkeden 10’u %2 sınırına yakın ya da üzerindeyken, 13’ü %1,5 ya da daha az harcama yapıyordu.
Trump’ın yorumları NATO’nun Polonya ve Baltık ülkeleri Litvanya, Letonya ve Estonya gibi Soğuk Savaş sırasında ya Moskova’nın kontrolü altında olan ya da tamamen Sovyetler Birliği’ne dahil olan cephe ülkelerini özellikle endişelendirdi.
Trump’ın sözleri, geçmiş yüzyıllarda Rusya’nın kontrolü altında olan ve Rusya’nın Polonya sınırının hemen ötesinde Ukrayna’da yürüttüğü savaş nedeniyle kaygıların yüksek olduğu Polonya’da derin endişelere neden oldu.
Polonya Başbakanı Donald Tusk Pazar günü yaptığı açıklamada “Sınırımızda sıcak bir savaş var” diyerek ABD’nin “Rusya ile uzun süre devam edeceği anlaşılan bu çatışmada diğer NATO ülkeleriyle tam bir dayanışma” gösterip göstermeyeceği konusundaki endişelerini dile getirdi.
Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi de Pazar günkü başyazısında Avrupa ülkelerine savunma için daha fazla harcama yapmaları çağrısında bulundu.
