Global Combat Air Programı (GCAP)” olarak da bilinen İngiltere, İtalya ve İsveç arasındaki ortak proje, bir sonraki nesil savaş uçağının geliştirilmesini amaçlamaktadır. Ancak gerçekçi olmayan maliyet ve yatırım tahminleri nedeniyle ertelenme riski taşımaktadır.
İngiltere’nin Tempest projesi (son zamanlarda Japonya ile yapılan işbirliği anlaşması nedeniyle Global Combat Air Programme ya da GCAP olarak adlandırılıyor), pahalı ve iddialı bir projedir. GCAP, finansman ve uygulanabilirlik açısından önemli zorluklarla karşı karşıyadır.
Projeye katılan ülkeler tarafından şimdiye kadar kamuoyunda açıklanan fonlama taahhütleri yeterli seviyede değil. İngiltere’nin Savaş Hava Bütçesi, güvenilir altıncı veya hatta beşinci nesil bir savaş uçağı programını finanse etmek için yeterli değil.
RAF Typhoon filosunun geliştirilmesi ve satın alınmasıyla ilgili önceki deneyimlere bakıldığında, GCAP sistemlerinin maliyet tahmini önemli ölçüde düşük görünmektedir. İngiltere şu ana kadar sadece başlangıç araştırması ve kapsam çalışmaları için 2 milyar sterlin, İtalya ise 1,8 milyar euro harcamayı taahhüt etti.
Ulusal Denetim Ofisi, 2011 yılında RAF Typhoon filosunun geliştirilmesi, tedariki ve yükseltilmesinin İngiltere’ye nakit olarak 22.95 milyar pound maliyeti olduğunu tahmin etti. Bu rakam, enflasyona göre hesaplandığında, 2022-23 mali yılı terimlerinde yaklaşık 34.54 milyar pound’a denk gelmektedir. Bu rakamın içinde, geliştirme maliyetleri 6.7 milyar pound veya bugünün enflasyona göre 11.11 milyar pounduna denk gelmektedir.
Bu sadece İngiltere için bir maliyetti ve Almanya benzer bir miktar sağlarken, İtalya biraz daha az katkıda bulundu. Ancak en küçük ortak olan İspanya bile Eurofighter [Typhoon] geliştirme ve edinim maliyetlerini Nisan 2015’e kadar 12.84 milyar avro olarak tahmin etti. İspanyol Euro Bölgesi enflasyonuna göre ayarlandığında, bugün yaklaşık 15.22 milyar avro olurdu.
Dört ana ortak devlet, Typhoon’un geliştirilmesi, tedariki, silah geliştirme, filo işletme maliyetleri, altyapı ve personel eğitimi dahil olmak üzere, yaklaşık olarak 2022/23 mali yılında 100 milyar pound civarında bir maliyet getirirdi.
Savunma Bakanlığı ve savunma endüstrisi, rekabetçi bir savaş uçağı geliştirme projesinin yüksek maliyetlerini kabul etmeme tutumu, iyimser maliyet tahminleri kullanarak, büyük projelerde politik olarak bağlayıcı taahhütler sağlama alışkanlıklarından dolayı proje için bir risk faktörü haline gelebilir.
İngiltere ve İtalya’nın başını çektiği Tempest projesi Kraliyet Hava Kuvvetlerinin Eurofighter Typhoon Savaş uçaklarının yerini almasını planlarken, Japonya’da Hava Öz Savunma Kuvvetlerinin F-2 savaş uçaklarını yerini alacak yeni FX savaş uçağı projesi yürütüyor.
Kaynak: Royal United Services Institute
