Somali kabinesi, Türkiye ile imzalanan savunma işbirliği anlaşmasını onayladı. Bu 10 yıllık anlaşma, Somali’nin egemenliğini koruma çabalarını önemli ölçüde güçlendirecek.
Somali Enformasyon Bakanı Daud Aweis, anlaşmanın önemini vurgulayarak, “NATO üyesi ve Somali’nin yakın müttefiki Türkiye ile imzalanan bu savunma işbirliği anlaşması, bir dönüm noktasıdır.” dedi.
Anlaşma, Somali’de terörizm, dış tehditler, korsancılık ve yasa dışı balıkçılıkla mücadele, kıyıların korunması ve deniz kaynaklarının geliştirilmesi gibi konularda işbirliklerini kapsıyor.
Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud da anlaşmanın Etiyopya veya başka bir ülkeye yönelik düşmanca bir amacı olmadığını açıkladı.
İki ülke arasında ortak bir deniz kuvvetleri oluşturulacak. Bu kuvvetler, 10 yıl boyunca Somali sularını koruyacak ve deniz kaynaklarının gelişmesine katkı sağlayacak.
Cumhurbaşkanı Mahmud, “Türk kardeşlerimiz bu anlaşma çerçevesinde sadece 10 yıl boyunca denizlerimizi koruyacak. 10 yıllık işbirliğinden sonra biz de denizlerimizi koruyacak bir donanmaya sahip olacağız.” dedi.
Mahmud, Türkiye’nin Somali’ye sağladığı desteğin diğer dünya ülkelerin verdiği destekten farklı olduğunu da sözlerine ekledi.
TÜRKİYE SOMALİ’NİN EGEMENLİĞİ VE DENİZ GÜVENLİĞİNİ KORUYACAK
Ankara ve Mogadişu, 8 Şubat 2024’te imzalanan ve 21 Şubat 2024’te Somali Meclisi tarafından onaylanan Savunma ve Ekonomik İş Birliği Anlaşması ile tarihi bir adım attı. 10 yıllık süre için geçerli olan bu anlaşma, hem Somali’nin güvenliği hem de Türkiye’nin Afrika politikası açısından büyük önem taşıyor.
Anlaşmayla Somali’nin egemenliği ve deniz güvenliği korunacak, Türkiye, Somali’nin sahil güvenlik ve deniz güvenliğini 10 yıl boyunca sağlayacak ve Türk Silahlı Kuvvetleri, Somali Deniz Kuvvetlerini eğitecek ve donanacaktır.
Ayrıca Türkiye, Somali’nin su altı doğal kaynaklarından elde edilecek gelirlerin %30’unu alacak.
Anlaşma, Etiyopya’ya da bir mesaj içeriyor. Anlaşma, Somali’nin kendi ulusal çıkarlarını gözetecek şekilde uluslararası hukuka uygun şekilde anlaşma yapabileceğini gösteriyor. Ayrıca anlaşma, Etiyopya’nın Somali’de bir liman veya askeri üs istiyorsa bunu Somali hükümetiyle planlaması ve istişare etmesi gerektiğini de gösteriyor.
ETİYOPYA VE SOMALİAND ARASINDA LİMAN ANLAŞMASI GERİLİMİ ARTIRIYOR
Etiyopya’nın Somaliland’ın Berbera Limanı’nda 50 yıllık deniz üssü kiralama ve ticari erişim hakkı elde ettiği anlaşma, Somali’nin tepkisini çekti ve bölgesel gerilimi tırmandırdı.
Etiyopya, Somaliland’ın bağımsızlık talebini “değerlendirme” sözü verirken, Ethiopian Airlines’dan hisse teklifinde bulundu.
Somali, Somaliland’ı kendi toprakları olarak görüyor ve anlaşmayı egemenliğinin ihlali olarak nitelendiriyor. Mogadişu, Etiyopya’nın büyükelçisini geri çağırırken ve protesto gösterileri düzenlerken anlaşmaya karşı çıktı.
Denize kıyısı olmayan Etiyopya, ticaret ve kalkınma için deniz erişimine ihtiyaç duyuyor. Bu anlaşma, mevcut liman ortağı Cibuti’ye bir alternatif sunuyor.
Somali, hukuki işlem başlatabilir veya diplomatik baskı uygulayabilirken, Etiyopya anlaşmayı savunuyor ve uluslararası destek arıyor. Anlaşmanın sonucu, bölgesel istikrarı ve Somaliland’ın geleceğini etkileyebilir.
Bu anlaşma, bölgedeki güç dengelerini değiştirebilecek potansiyele sahip. Etiyopya’nın deniz erişimi kazanması, ticari ve ekonomik açıdan önemli bir gelişmedir. Anlaşmanın Somali’nin egemenliği üzerinde yaratacağı etki ise belirsizliğini korumaktadır. Bölgesel ülkelerin ve uluslararası topluluğun bu anlaşmaya nasıl tepki vereceği ise önümüzdeki günlerde netleşecektir.
Somaliland, 1991’den beri Somali’den bağımsızlığını ilan etti, ancak uluslararası alanda tanınmadı. Berbera Limanı, Afrika’nın en önemli limanlarından biri olarak kabul edilmektedir.
