Apollo döneminden bu yana ilk kez bir Amerikan özel şirketi Ay’a uzay aracı gönderdi. Araç, Ay’ın Güney Kutbu’na yakın bir bölgeye başarıyla iniş yaptı.
Houston merkezli Intuitive Machines tarafından inşa edilen Odysseus uzay aracı, Perşembe günü 23:23 GMT’de Ay’ın güney kutbu yakınlarına indi.
NASA yöneticisi Bill Nelson bir videoda, “Bugün, yarım yüzyıldan uzun süredir ilk kez ABD Ay’a geri döndü. Ayrıca, insanlık tarihinde ilk kez ticari bir Amerikan şirketi Ay’a yolculuğu başlattı ve yönetti.” dedi.
Teknik Sorunlar ve NASA’nın Yardımı
Intuitive Machines, X platformundan yaptığı açıklamada, “İletişim sorunlarını giderdikten sonra, uçuş kontrolörleri Odysseus’un dik iniş yaptığını ve veri göndermeye başladığını doğruladı.” dedi.
Teknik zorluklar yaşayan uzay aracında navigasyon sistemi arızalandı. Odysseus, bunun yerine yolculuğunun son ayağını NASA tarafından bir teknoloji gösterisi olarak çalıştırılmak üzere geliştirilen deneysel bir lazer yönlendirme sistemi kullanarak uçtu. İnişin ardından saniyeler sonra sinyal göndermesi gereken araçtan sinyal alamayan kontrol merkezi, aracın yan yattığını düşünürken yaklaşık 15 dakika sonra sinyal almaya başladı.
Şirketin baş teknoloji sorumlusu Tim Crain’in “Ekipmanımız Ay’ın yüzeyinde ve yayın yapıyoruz.” açıklamasının ardından kontrol merkezinden alkış sesleri yükseldi.
Odysseus’un Hedefi ve Önemi
Odysseus, Ay’ın güney kutbuna 300 kilometre (180 mil) uzaklıktaki bir çarpma krateri olan Malapert’e indi.
NASA, Artemis projesi kapsamında Ay’ın güney kutbuna insanlı uzay aracı göndermeyi ve Ay’da kalıcı bir varlık kurmayı planlıyor. Bölgede içme suyu ve Mars’a doğru bir yolculuk için roket yakıtı olarak kutup buzu toplamayı umut ediyor.
Üst düzey bir NASA yetkilisi, mevcut görevin “gelecekte astronotlarımızı göndereceğimiz yerin çevresel koşullarına bakmak için güney kutbuna yapılan ilk girişimlerden biri” olduğunu söyledi.
NASA ve Intuitive Machines İşbirliği
NASA, tasarruf sağlamak ve daha geniş bir Ay ekonomisini canlandırmak amacıyla kargo hizmetlerini özel sektöre devretmek için oluşturduğu Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) adlı yeni bir girişim kapsamında Intuitive Machines’e donanımını göndermesi için 118 milyon dolar ödedi.
Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) programı olarak bilinen bu girişim, Artemis programının bir parçasıdır ve Ay’a insanlı bir dönüş için gerekli altyapıyı ve yetenekleri geliştirmeyi amaçlamaktadır.
CLPS programına katılan şirketler şunlardır; Intuitive Machines, Astrobotic Technology, Firefly Aerospace, Masten Space Systems, Orbit Beyond.
Bu şirketler, önümüzdeki yıllarda Ay’a bir dizi robotik görev düzenleyecek. Görevler arasında, Ay’ın yüzeyine iniş araçları indirmek, Ay’dan kaya ve toprak örnekleri toplamak ve Ay’da kalıcı bir varlık kurmak için gerekli olan teknolojileri test etmek yer alıyor.
ABD’li özel şirket Intuitive Machines’in “IM-1” misyonu kapsamında Ay’a iniş için geliştirdiği uzay aracı, 15 Şubat’ta SpaceX üretimi Falcon 9 roketiyle ABD’nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatılmıştı.
