ABD Donanması’nın Task Force 59 (TF59) birimi, hibrit mürettebatlı-mürettabatsız bir filo geliştirmek amacıyla kuruldu. TF59, tam operasyonel yeteneğe sahip bir birim olarak Arap Yarımadası çevresinde çeşitli tatbikatlarda önemli tecrübeler kazandı.
Task Force 59 (TF59) birimi, mürettebatlı-mürettabatsız işbirliği üzerine inovasyonu teşvik ediyor. Yaklaşık 2 yıl süren bu işbirliği sürecinde ABD Donanması önemli deneyimler kazandı. Bu birim, askerlerin eğitimini en aza indirerek yeni sistemlere erişim sağlayan “Müteahhit İşletmeli” veya kısaca “COCO” olarak adlandırılan alım modeli ile çalışıyor. Örneğin, TF59’ün işbirliği yaptığı şirketlerden biri olan ‘Saildrone’, gözetim verilerini donanmaya ileten mürettabatsız yüzey araçları sunuyor.
ABD Donanması, TF59’ün Basra Körfezi’ndeki operasyonlarda, askeri iletişim ve gözetim için ticari dronların kullanımı dahil olmak üzere önemli dersler çıkardı. Ayrıca, yapay zeka (AI) üzerinde yapılan çalışmalarla dronların kontrolünü daha etkin hale getirmeyi hedefliyorlar.
Bu birim ayrıca GPS ve geleneksel iletişim yöntemlerine bağımlı olmadan çalışma yollarını araştırıyor ve müteahhit sahipli modelden devlete ait sistemlere geçiş yapmayı değerlendiriyor.
TF59, gelecekte 4. Filo ve Pasifik Filo gibi diğer filo bölgelerine yayılmayı planlıyor ve farklı görev türlerine odaklanacak. TF59, inovasyon ve mürettebatlı-mürettabatsız işbirliği konularında öncü bir birim olarak ABD Donanması’nın gelecekteki yeteneklerine yön veriyor.
ABD Deniz Kuvvetleri Merkez Komutanlığı (NAVCENT), mürettebatlı sistemleri ve yapay zeka entegrasyonunu hızlandırmak amacıyla yeni ‘Görev Gücü TF59’ü 2021 yılında Bahreyn’in Manama kentinde kurdu. TF59, 2022 yılında gerçekleştirilen Uluslararası Denizcilik Tatbikatı’nda yaklaşık 50 insansız sistem ile birleşik bir resim oluşturdu. Uydu bağlantıları, 360 derecelik kameralar, radar ve otomatik tanıma sistemleri ile çevrelerindeki durumu merkeze aktardı.
ABD 5. Filo komutanı Amiral Brad Cooper, önümüzdeki dönemde Kızıldeniz ve Basra Körfezi’nde devriye gezen 100 İnsansız Deniz Aracından (İDA) oluşan bir kuvvet istediklerini açıklamıştı.
MÜTEAHHİT İŞLETMELİ SİSTEM
Askeri ve savunma endüstrisinde sıkça kullanılan “Müteahhit İşletmeli” veya kısaca “COCO” olarak adlandırılan alım modeli, askeri birim veya kuruluşun belirli bir yetenek veya sistem için bir özel şirketle bir sözleşme yapmasıdır. Bu modelde, donanım, yazılım veya hizmetin mülkiyeti özel bir şirkete aittir. Yani, söz konusu sistemin fiziksel veya fikri mülkiyeti askeri birimde veya kuruluşunda değil, bir müteahhit (genellikle özel bir savunma veya teknoloji şirketi) tarafından sahiplenilir. Sistem veya yetenek, yine bu özel şirket tarafından işletilir. Yani, bakım, onarım, güncelleme ve operasyonel sorumluluklar müteahhitin sorumluluğundadır. Askeri birim veya kuruluş, bu sistem veya yeteneği kullanma hakkına sahiptir. Ancak, bu kullanım genellikle bir sözleşme çerçevesinde ve belirli koşullara tabi olarak gerçekleşir.
Bu model, belirli bir yeteneğin hızla dağıtılmasını sağlar, çünkü özel şirketler genellikle hızlı bir şekilde tasarım, geliştirme ve teslimat yapabilirler. Askeri birimler, sistemlerin mülkiyeti ve işletmesi için uzun vadeli mali sorumluluğu taşımadan belirli bir yeteneğe erişebilirler. Ancak bu sistemin olumsuz yanları da bulunmaktadır. COCO modeli, askeri birimleri belirli bir şirkete bağımlı hale getirebilir. Bu, rekabet eksikliği ve uzun vadeli mülkiyet konularını gündeme getirebilir. Uzun vadede, COCO modeli genellikle daha maliyetli olabilir, çünkü özel şirketler kar amacı güder ve bu hizmeti sunarken kârlarını da dahil ederler. Özel şirketlerin hassas askeri verilere erişimi olabilir, bu da veri güvenliği ve gizlilik endişelerine yol açabilir.
