NASA, Artemis isimli Ay görevinde kullanılmak üzere geliştirilecek en iyi tuvalet tasarımına 35 bin dolar (yaklaşık 240 bin TL ) para ödülü verecek.
NASA yöneticilerinden Mike Interbartolo, “Misyonun asıl odağı kesinlikle bu değil” diye belirtse de uzay ajansının daha önce yaşanan problemlerle yeniden karşılaşmak istemediğini söyledi.
Interbartolo, “Apollo görevlerindeki durumun yaşanmasını istemiyoruz” dedi.
The Guardian’ın haberine göre, NASA’nın Ay tuvaleti geliştirme çalışmalarını yöneten Interbartolo, insan atıklarının uzayda yarattığı problemleri çözmeye odaklanmasının umulduğu yarışmayı Perşembe günü duyurdu.
Yarışmaya katılanlar 35 bin dolarlık para ödülünün yanı sıra Artemis’te kullanılması planlanan tuvalet teknolojisinin geliştirilmesinde de yer alacak. 2024’te Ay’a bir kadın ve bir erkek astronot göndermeyi planlayan NASA, başarılı olursa Ay’a ilk kadın astronotu göndermiş olacak.
Tuvalet problemi, Apollo görevleri sırasında astronotlara hayli zorlu durumlar yaşatmıştı. Örneğin ünlü Apollo 11 görevi sırasında komuta kapsülündeki üç astronot, tuvalet yerine uzay kıyafetinin altına giydikleri idrar torbasını kullanmak zorundaydı.
Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ), uzayda tuvalet problemine yönelik zorlukların üstesinden gelmek amacıyla emme teknolojisini kullanan Rus yapımın tuvalet kullanıyor.
Öte yandan NASA, yerçekiminin Dünya’dakinin altıda biri olduğu Ay’da etkili biçimde kullanılabilecek bir teknoloji arıyor.
İnterbartolo, “UUİ’nin tuvaletinin nasıl göründüğüne dair bildiğimiz şeylerin söylenmesini kesinlikle istemiyoruz. Bu yüzden onu bir miktar küçültüp daha kompakt hale getireceğiz” dedi.
Tasarımcıların NASA’nın teknik şartlarına uyması gerekiyor. Dünya’daki yerçekimine göre tasarımın 15 kg’den daha hafif olması, 0,12 metre küpü aşmaması ve normal bir banyo fanından daha gürültülü çalışmaması bekleniyor.
Tasarımın ayrıca erkek ve kadın kullanıcıların ihtiyaçlarını güvenli biçimde karşılamasını temin etmesi isteniyor.
NASA, “Buna ek olarak tuvalet tasarımları kusma ve ishal gibi sağlık durumlarından mustarip mürettebat üyelerinin ihtiyaçlarını karşılamalı. Mürettebat üyelerinin kafasını tuvalete koymasına gerek kalmadan kusmasını sağlayabilecek tasarımlara bonus puan verilecek” diye belirtti.
Girişlerin zarafeti ve tasarımların küçük uçuş modüllerinde bir miktar mahremiyet sağlama kapasitesi de dikkate alınacak.
Artemis görevi başarılı olursa 1972’den bu yana ilk kez astronotlar Ay yüzeyine inmiş olacak.
Kaynak: The Guardian, Ajanslar, Şarkul Avsat,
