Türkiye’nin milli uzay çalışmaları kapsamında ROKETSAN tarafından geliştirilen ‘sonda roketi’, İğneada’dan başarıyla fırlatıldı.
Savunma Sanayii Başkanlığı Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, “Ülkemizin uzaya erişim çalışmaları kapsamında ileri mühendislik teknolojilerimizle geliştirilen sonda roketimiz, İğneada’dan başarıyla fırlatıldı. Tüm kritik alt sistemleri yerli, milli ve özgün olarak @roketsan tarafından geliştirilen roketimizin başarılı fırlatma testi ülkemize hayırlı olsun.” ifadeleri yer aldı.
SR-1 Sonda Roketi, Roketsan tarafından geliştirilen ve Türkiye’nin ilk yerli sonda roketi olan bir araçtır. SR-1, yüksek irtifa atmosferik araştırmalar yapmak, uzay teknolojileri geliştirmek ve uzay bilimleri eğitimi vermek için tasarlanmıştır. Roketin itki sistemi, katı yakıtlı bir motor ve sıvı yakıtlı bir üst kademe olmak üzere iki aşamadan oluşur. Roketin maksimum hızı Mach 5.5’tir ve hedef irtifası 300 kilometre olarak beklenmektedir. SR-1 Roketi, 100 kg faydalı yüke kapasitesine sahiptir.
ROKETSAN’ın üzerinde çalıştığı diğer proje ŞİMŞEK-1 Fırlatma Aracı‘dır. Yaklaşık 400 kg faydalı yük kapasitesine sahip olan bu roket, dairesel yörüngeye çıkabilmektedir. Aracın ilk fırlatılması planı 2027 yılına yöneliktir.
uzayda dairesel yörünge, bir cismin dünya gibi bir gök cisminin çekim kuvveti etkisi altında düzlemde yaptığı dairesel yolculuğu ifade eder. Cismin yörüngesel hızı ve yörüngenin yarıçapı, bu dairesel yörüngenin özelliklerini belirler. Uzaydaki bir cismin dairesel yörbekte kalabilmesi için yörüngesel hızı, çekim kuvveti tarafından merkeze doğru düşen hız bileşeni ve cismin merkeze olan uzaklığına bağlı olarak dengelenmelidir. Eğer cismin yörüngesel hızı yeterince büyük değilse, düşen hız bileşeni çekim kuvvetini dengeleyemez ve cisim yörüngesel bir hareket yerine düşer.Cismin yörüngesel hızı yeterince büyük olduğunda ise, düşen hız bileşeni merkeze doğru çekim kuvvetini dengeleyebilir ve cisim dairesel bir yörünge boyunca düşmez, bunun yerine merkez çevresinde devamlı döner.
ŞİMŞEK-2 Fırlatma Aracı ise 2028 yılında fırlatılması hedeflenmektedir. ŞİMŞEK-2’nin Sun-Senkron Yörüngeye (SSO) çıkması planlanmaktadır. SSO yörüngesi, Dünya etrafında dönerken yörüngesel hareketini tam olarak Dünya’nın dönüş hızına senkronize etmiş bir yapay yörüngedir. Bu tür yörüngeler, belirli bir coğrafi bölgeyi düzenli aralıklarla gözlemlemek veya iletişim sağlamak için kullanılır. Sun-Senkron yörüngeleri, yüksek yörünge stabilitesi ve düzenli gözlem imkanı sunmaları nedeniyle birçok uygulama için tercih edilir. SSO’ların tipik irtifası 600 km ile 800 km arasında değişebilir. Bu yükseklik, uyduyu Dünya atmosferinin etkilerinden korurken yeterli düşük irtifaya sahiptir. SSO’ya sahip bir uydu veya uzay aracı, Dünya etrafında bir turunu yaklaşık 90 ila 100 dakika arasında tamamlar. SSO’lar, yörünge hızını ve dönme periyodunu belirli bir şekilde ayarlayarak her gün aynı coğrafi bölgeyi aynı yerel saatte gözlemlemek veya iletişim sağlamak için kullanılır. Bu özellik, meteorolojik, çevresel, tarımsal ve askeri amaçlar için kullanılan uyduların tasarımında önemlidir.
DELTA V UZAY ŞİRKETİ SONDA ROKET SİSTEMLERİ ÜZERİNDE ÇALIŞIYOR
Uzun süredir Ay’a gönderilecek insansız uzay aracında kullanılması planlanan hibrit motor teknolojisiyle geliştirilen Sonda Roket Sistemi çalışmaları Türk firmaları tarafından yürütülmektedir.
Savunma Sanayii Başkanlığı’nın (SSB) iştiraki olan Delta V Uzay Teknolojileri AŞ, 19 Temmuz 2021’de Sonda Roket Sistemi testini Sinop Test Merkezi’nde başarıyla gerçekleştirmiştir.
Milli Uzay Programı kapsamında planlanan öncelikli görevlerden biri, insansız bir uzay aracının Ay’a sert iniş yapmasıdır.
SONDA ROKET SİSTEMLERİ
Uzay sondaları genellikle insansız araçlar olarak tasarlanmış ve uzay araştırmaları için kullanılan cihazlardır. Bu sondalar, güneş sistemi dışındaki gezegenler, asteroitler, kuyruklu yıldızlar ve diğer uzay cisimleri hakkında bilgi toplamak amacıyla gönderilir. Sondalar, genellikle yörüngeye yerleştirilir veya uzak gezegenlere gönderilir. İncelemek istenilen cismin özelliklerini, bileşimini, atmosferini ve daha fazlasını anlamak için çeşitli sensörler, kameralar ve ölçüm araçları taşırlar.
Sonda roket sistemleri, uzay sondalarını taşımak ve fırlatmak için tasarlanmış özel roketlerdir. Bu roketler, sondaları hedeflenen yörüngeye veya uzak gezegenlere taşımak için gerekli itme gücünü sağlar. Sonda roket sistemleri, sondaların hedeflenen uzay bölgelerine güvenli ve doğru bir şekilde ulaşmasını sağlayarak uzay keşiflerini mümkün kılar.
