Ukrayna-Rusya savaşında bu hafta Karadeniz üzerinde İstihbarat Gözetleme ve Keşif görevi yapan ABD Hava Kuvvetleri’ne ait MQ-9 İnsansız Hava Aracını Rus Su-27 savaş uçağı düşürmesi geniş yankı buldu. Polonya ve Slovakya’nın MiG-29 Fulcrum savaş uçaklarını Ukrayna’ya gönderme kararıda öne çıkan haberler arasında gösterildi. 12-20 Mart tarihleri arasında gelişen diplomatik ve muharebe hattındaki gelişmeler şöyle:
RUS SU-27 UÇAĞI KARADENİZ’DE ABD’NİN MQ-9 İHA’SINI DÜŞÜRDÜ
Karadeniz üzerinde İstihbarat Gözetleme ve Keşif görevi yapan ABD Hava Kuvvetleri’ne ait MQ-9 İnsansız Hava Aracına Rus Su-27 savaş uçağı 14 Mart’ta kazayla çarptı. Kazadan etkilenen MQ-9 İHA, ABD kuvvetleri tarafından Karedeniz’de düşürüldü.
Yeni yayımlanan video MQ-9’un burnunun altındaki MTS-B sensör topundan alınmış ve uzunluğu 43 saniye sürmektedir. Sağ arkadan yaklaşan Su-27 yakıt dökmeye başlıyor. Bu agresif manevralardan birinde muhtemelen MQ-9’a çarpış olabileceği değerlendiriliyor.
Videoda MQ-9’un dört pervanesinden biri açıkça hasar görmüş görünüyor.
Görüntüler Su-27’lerden birinin drone’un pervanesine çarptığını doğruluyor gibi görünüyor, ancak bu eylemin kasıtlı mı yoksa yanlış bir değerlendirme sonucu mu gerçekleştiği belirsizliğini koruyor.
POLONYA’NIN ARDINDAN SLOVAKYA MİG-29’LARI UKRAYNA’YA GÖNDERİYOR
Slovakya, Polonya’ya katılarak Sovyet dönemi MiG-29 Fulcrum savaş uçaklarını Ukrayna’ya gönderme kararı aldı. Slovakya geçen yaz MiG-29’ları envanterden çıkarmıştı. Bu uçakların Ukrayna’ya transfer edilmesi gündeme gelmişti, ancak ABD baskısı nedeniyle gerçekleşmemişti.
Çekoslovakya’nın 1992 Aralık ayında iki egemen devlete bölündüğünde eski Çekoslovak Hava Kuvvetleri’nde 10 tane, 1990’larda Rusya’dan iki parti halinde 14 MiG-29 alındı. En az üçü kazalarda kaybedildi, diğerleri müzelere konuldu.
Slovakya, Fulcrum’ları 2005-2008 yılları arasında Rus Aircraft Corporation MiG ve Rockwell Collins ve BAE Systems’in katılımıyla benzersiz bir modernizasyon programından geçirdi. Uçaklara AN/APX-113 dost/düşman tanıma sistemi (IFF), AN/ARC-210 radyo, AN/ARN-147 VHF yön bulma/araç yaklaşma sistemi (VOR/ILS) ve AN/ARN-153 taktik hava seyrüsefer (TACAN) sistemi entegre edildi. Kokpitte Rus MFI-54 ekranı ve PUS-29 veri giriş paneli bulunuyor. Ayrıca modernize edilen 12 uçakta ‘dijital’ bir kamuflaj şeması bulunuyor.
HOLLANDA, UKRAYNA’YA MAYIN AVLAMA GEMİSİ SAĞLAYACAK
Hollanda savunma bakanı Kaisa Ollongren Ukrayna’yı ziyareti sırasında, Hollanda’nın 2025’ten itibaren Ukrayna’ya iki Alkmaar sınıfı Tripartite mayın avlama gemisi hediye edeceğini duyurdu.
Rus işgali sırasında Karadeniz’e çok sayıda mayın yerleştirilmesi nedeniyle tehdit haline gelmişti.
Kraliyet Hollanda Donanması Belçika ile ortak bir program kapsamında mayın avlama filosunu değiştiriyor. Hollanda 15 Alkmaar sınıfı mayın avlama gemisine sahipti ancak çoğu satıldı. Geriye kalanlar 2025’te değiştirilmesi planlıyor.
ÖN CEPHEDE MÜHİMMAT SIKINTISI ÇEKİLİYOR
Ukrayna’nın ön cephe hatlarında savaş askerler mühimmat eksikliği yaşadığı bildiriliyor. Bu duruman Ukrayna’nın ilkbahardaki taarruz gerçekleştirme konusunda endişelere neden oluyor. Ancak birçok asker eğitimde olduğu için ön hatlardan uzakta bulunuyor. Bu askerlerin yeni teçhizatları ile ön cepheye döndüklerinde dinamik değişiklikler olabilir. Öte yandan Rus kuvvetleri T-72 tank stokları tahmin edilenden daha hızlı tükeniyor gibi görünüyor. Stok sıkıntısı nedeniyle Rusya daha eski olan T-62 ve T-80B gibi tankları kullanmaya başladığı bildiriliyor.
RUS DEVLET MEDAYASI, PUTİN’İN MARİUPOL’E SÜRPRİZ BİR ZİYARET GERÇEKLEŞTİRİDİĞİNİ AKTARDI
Rus devlet medyası Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ele geçirilen Ukrayna’daki liman şehri Mariupol’e sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdiğini bildirdi.
Yayımlanan resmi videolarda Putin’in gece vakitlerinde kentte araba kullandığı ve ardından da bir konser salonunu ziyaret ettiği görülüyor.
Tass haber ajansı, Putin’in bölgeye helikopterle gittiğini ve bazı yerel insanlarla da bir araya geldiğini aktardı. Videoda Putin’in arabada Rusya Başbakan Yardımcısı Marat Kuşnulin ile birlikte olduğu görülüyor. Kuşnulin, Putin’e şehrin nasıl yeniden inşa edileceğini anlatıyor.
12-20 Mart Saha değerlendirmesi
Rus kuvvetleri, Kupyansk-Svatove-Kreminna hattı boyunca sınırlı kara harekatı düzenledi. Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rus kuvvetleri Dibrova (Kreminna’nın 6 km güneybatısında) ve Hryhorivka (Kreminna’nın 9 km güneyinde) yakınlarında başarısız kara harekatı düzenlediğini bildirdi.Rus kaynakları, Rus kuvvetlerinin Hryanykivka’nın (Kupyansk’ın 17 km kuzeydoğusunda) batısına ilerlediğini ve Ukrayna kuvvetlerinin Oskil Nehri’nin batı yakasına çekildiğini iddia etti.
BAKHMUT MUHAREBE BÖLGESİ
Ukrayna Kuvvetleri Bakhmut’un güneybatısında Ivanivske’nin güneybatısında (Bakhmut’un 6 km batısında) başarılı bir karşı saldırı düzenlediği ve Rus kuvvetleri bölgedeki T0504 otoyolundan daha uzağa ittiğini gösteriyor.
Rus askeri blog yazarları, Wagner Grubu savaşçıları kuzey Bakhmut’taki AZOM kompleksindeki endüstriyel tesisleri ele geçirdiğini ve kompleksin çoğunu Ukrayna güçlerinden temizlediğini iddia etti.Bir Rus kaynağı, Wagner savaşçıları 18 Mart itibarıyla Bakhmut’un yüzde 70’ini kontrol ettiğini iddia etti.Fakat bu bilgi bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanmadı.
Coğrafi konumlu görüntülere göre Bakhmut’ın Kuzey batısındaki zaliznyanske köyünün Wagner Grup üyeleri tarafından ele geçirildiği belirlendi.
Önde gelen bir Rus askeri blog yazarı, Ukrayna kuvvetleri Bakhmut çevresindeki cephe hattını düzeltmek için karşı saldırıları yapma yeteneğine sahip olduğunu belirtti.
Bakhmut bölgesinde yaklaşan bir Ukrayna karşı saldırısına ilişkin Rus kaynakları, Rus ordusunun Bakhmut çevresinde inisiyatifi sürdürme yeteneği konusunda şüpheyle yaklaşmaya başladı.
Ukrayna Doğu Kuvvetler Grubu Sözcüsü Albay Serhiy Cherevaty, Rusya’nın Donbas’ta beklenen büyük taarruz için yeterli kuvvet toplayamadığını iddia etti. Cherevaty, Rusya’nın mevcut taarruz eylemlerinin “büyük stratejik operasyon” olarak adlandırılamayacağının altını çizmişti.
Rus kuvvetleri Bakhmut’un taktiksel olarak ele geçirilmesini bile tamamlayamadığı, Wagner Grubu saldırısının muhtemelen sona yaklaştığı yönünde değerlendirmeler yapılmaya başlandı.
AVDİİVKA VE VUHLEDAR MUHAREBE BÖLGESİ
Rus kuvvetleri Donetsk Şehri Avdiivka ve Vuhledar bölgelerindeki cephe hattı boyunca operasyonel olarak kazanımlar elde etmek için mücadele ediyor.
Ukrayna Tavriisk Savunma Kuvvetleri sözcüsü Albay Oleksiy Dmytrashkivskyi, Rus kuvvetleri Vuhledar’daki taarruz operasyonlarını yeniden başlatmak için çaresizce Avdiivka’ya saldırdığını söyledi. Sözcü, Avdiivka bölgesinde devam eden Rus saldırılarının Ukrayna rezervlerini batı Donetsk Oblast’tan geri çekmeyi amaçladığını öne sürdü.
Ukraynalı askeri yetkililer, Vuhledar bölgesinde Rus Kuvvetleri büyük kayıplar verdiğini iddia etti. Bu durumun Rusların Donetsk Oblastı’ndaki saldırı kapasitesini ciddi şekilde düşürdüğünü belirtti.
Sözcü Dmytrashkivskyi, Rus kuvvetleri 155. Deniz Piyade Tugayı’nın (şu anda Vuhledar bölgesinde yoğun bir şekilde görev yapıyor) unsurlarını 98. Muhafız Hava İndirme Tümeni’nin yedek kuvvetleriyle takviye ettiğini belirtti.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı benzer bir açıklamasında, Rus askeri liderlerinin Vuhledar’a takviye kuvvet göndermek için acele ettiğini ve 37. Motorize Piyade Tugayı (Doğu Askeri Bölgesi 36. Birleşik Silah Ordusuna bağlı ) içinden bir müfreze oluşturduğunu belirtti.
Mevcut birimlerin Vuhledar’a konuşlandırılmak üzere geçici olarak yeniden oluşturulması Batı Donetsk Oblast’taki Rus savaş yeteneklerinin büyük ölçüde bozulduğunu gösteriyor.
Muhtemel Rus bahar saldırısı için tarih giderek yaklaşıyor. 2023 yılının ilk aylarında başlayan (Svatove-Kreminna hattı boyunca, Bakhmut çevresinde ve Avdiivka-Donetsk Şehri ile Vuhledar cephe hatları boyunca) Rus saldırıları taktik kazanımlardan fazlasını elde edemedi. Rusya’nın kısmi seferberlikle 300 bin yedek askerin Rusya’ya Ukrayna’da kesin bir saldırı avantajı sağlamış görünmüyor. Bu sebeplerden dolayı Ukrayna inisiyatifi yeniden kazanmak ve mevcut cephe hattının kritik sektörlerinde karşı saldırılar başlatmak için iyi bir konumda olduğu değerlendirilmektedir.
GÜNEY EKSEN
Rus kaynakları, Ukrayna kuvvetleri Zaporijya Oblastı cephe hattında Polohy ve Orikhiv yakınlarında başarısız saldırı operasyonları yürüttüğünü iddia etti.Bazı Rus askeri blog yazarları Rus mayınlarının Ukrayna araçlarını durduramaması nedeniyle Ukrayna saldırılarının başarılı olduğunu iddia etti.Bir Rus askeri blog yazar Rus güçlerinin Herson Oblastı’ndaki Dnipro Nehri’ni geçmeye çalışan Ukraynalı bir sabotaj ve keşif grubunu püskürttüğünü iddia etti.
Kırım ile Rusya’ya bağlayan Kerç Boğazı Köprüsü’nün onarılmasına rağmen Rus kuvvetleri köprüyü kullanırken lojistik zorluklar yaşıyor. Rus haber kuruluşu Vesti Kırım, köprüde büyük bir trafik sıkışıklığının görüntülerini yayınladı. Kontrol noktasından Rusya’ya geçmek için bekleme süresinin bir saatten fazla olduğunu iddia etti.
Kaynak: ISW, militaryland.net, Kyiv Post, Defense Express, The Kyiv Independent, Ukrayna Savunma Bakanlığı, Rusya Savunma Bakanlığı, İngiltere Savunma Bakanlığı, Ajanslar, DPA, Reuters, Sputnik, DW, Açık kaynak İstihbarat (OSINT) Sosyal medya,
